Με την πρόταση για την κατασκευή έως το 2040 ενός νέου αγωγού που θα συνδέει την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, καταλήγοντας στην Καβάλα και στο εξαντλημένο κοίτασμα αερίου που βρίσκεται εκεί, συμμετέχει ο ΔΕΣΦΑ στο σχέδιο 12 Ευρωπαίων Διαχειριστών για τη δημιουργία ενός δικτύου μεταφοράς υδρογόνου, το οποίο θα καλύπτει 21 ευρωπαϊκές χώρες.
Η πρόταση του ΔΕΣΦΑ συμπληρώνεται από τον αγωγό φυσικού αερίου προς τη Δυτική Μακεδονία, ο οποίος θα είναι εξαρχής «hydrogen ready», εντάσσοντας με αυτό τον τρόπο την Ελλάδα στον «χάρτη» του European Hydrogen Backbone (EHB), δηλαδή της πρωτοβουλίας για την ανάπτυξη μίας «ραχοκοκαλιάς» έργων για τη διακίνηση ανανεώσιμου αέριου στη «Γηραιά Ήπειρο».
Το έργο θα ακολουθεί την ίδια όδευση με το τμήμα του εθνικού συστήματος φυσικού αερίου, το οποίο διατρέχει τις παραπάνω περιοχές. Για τη χάραξή του, γνώμονας ήταν η κάλυψη της αναμενόμενης ζήτησης το 2040, δηλαδή των μελλοντικών αναγκών σε ανανεώσιμο αέριο από βιομηχανίες και διυλιστήρια στην ευρύτερη περιοχή της Αττικής και της Θεσσαλονίκης. Η επέκταση του αγωγού έως την Καβάλα εντάσσεται στο πλαίσιο μετατροπής του τοπικού εξαντλημένου κοιτάσματος σε υπόγεια αποθήκη υδρογόνου.
Πανευρωπαϊκό δίκτυο 40.000 χλμ.
Κέντρο παραγωγής του ανανεώσιμου αερίου θα είναι η Δυτική Μακεδονία, η οποία μέσω του πρότζεκτ «White Dragon» προορίζεται να γίνει «κοιλάδα πράσινου υδρογόνου». Για τον σκοπό αυτό, μέσω του «White Dragon» σχεδιάζεται να εγκατασταθούν στην περιοχή φωτοβολταϊκά ισχύος 3 Γιγαβάτ, με ένα μέρος της παραγωγής να προορίζεται για μεταφορά σε άλλα σημεία της επικράτειας.
Η «επικοινωνία» των εγχώριων υποδομών με το υπόλοιπο πανευρωπαϊκό δίκτυο θα γίνεται είτε μέσω του TAP, στην περίπτωση που ο Διαδριατικός Αγωγός αναπροσαρμοστεί στο μέλλον για να μπορεί να διακινήσει υδρογόνο, είτε με τη διασύνδεση με άλλα τοπικά δίκτυα που θα αναπτυχθούν στην πορεία στην Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Τα προτεινόμενα έργα του ΔΕΣΦΑ συμπεριλαμβάνονται στη νέα και πολύ πιο διευρυμένη μελέτη από την πρωτοβουλία European Hydrogen Backbone, στην οποία συμμετέχουν εταιρείες οι οποίες διαχειρίζονται υποδομές φυσικού αερίου στη «Γηραιά Ήπειρο». Στο διάστημα που μεσολάβησε, στην πρωτοβουλία προστέθηκαν 12 ακόμη ευρωπαϊκές εταιρείες, μεταξύ των οποίων και ο ΔΕΣΦΑ.
Έτσι, η πανευρωπαϊκή «ραχοκοκαλιά» έχει πλέον συνολικό μήκος 40.000 χιλιόμετρα για το 2040, από νέους αγωγούς και υφιστάμενες υποδομές μεταφοράς φυσικού αερίου, που θα τροποποιηθούν ώστε να μεταφέρουν υδρογόνο.
Ο ρόλος των υποδομών αερίου στο απανθρακοποιημένο μίγμα
Με δεδομένο τον ρόλο που καλείται να παίξει το ανανεώσιμο υδρογόνο στην ενεργειακή μετάβαση, η ανάλυση της European Hydrogen Backbone στοχεύει να καταδείξει πως, αναλαμβάνοντας τη μεταφορά του εντός των ευρωπαϊκών χωρών, οι υποδομές φυσικού αερίου έχουν να επιτελέσουν ένα σημαντικό ρόλο και στο απανθρακοποιημένο ενεργειακό μίγμα. Κατά συνέπεια, όσο με την πάροδο των ετών θα εκλείπει σταδιακά ο ρόλος του φυσικού αερίου ως «καυσίμου γέφυρα» προς την οικονομία του μηδενικού ανθρακικού ισοζυγίου, ένα μεγάλο μέρος από αυτά τα έργα μπορούν να τροποποιηθούν κατάλληλα για να διακινούν υδρογόνο.
Υπό αυτή τη λογική, το προτεινόμενο πανευρωπαϊκό δίκτυο θα αποτελείται κατά 69% από υφιστάμενους αγωγούς φυσικού αερίου, οι οποία θα αναπροσαρμοστούν κατάλληλα. Επομένως, μόλις το 31% των έργων θα χρειαστεί να κατασκευασθούν εξαρχής, κυρίως σε χώρες με μικρά δίκτυα φυσικού αερίου, όπου αναμένεται υψηλή παραγωγή και κατανάλωση υδρογόνου.
Σύμφωνα με την έκθεση, το κόστος για την κατασκευή του δικτύου εκτιμάται σε 43-81 δισ. ευρώ, το οποίο όπως επισημαίνει είναι σχετικά περιορισμένο στο συνολικό πλαίσιο της ενεργειακής μετάβασης της Ευρώπης. Τα κεφάλαια αυτά θα κάνουν πραγματικότητα μία «ραχοκοκαλιά» αγωγών, που θα αποτελέσει έναν οικονομικά πρόσφορο τρόπο για τη διακίνηση του ανανεώσιμου αερίου σε όλη την Ευρώπη – από τα σημεία παραγωγής έως τα κέντρα ζήτησης.