Σε δυσθεώρητα ύψη θα έφτανε η επιβάρυνση της εγχώριας αγοράς φυσικού αερίου από την αποθήκευση στην Ιταλία του 15% της ετήσιας κατανάλωσης φυσικού αερίου, για τη συμμόρφωση στη σχετική πρόβλεψη της Κομισιόν, αναφορικά με την αποθεματοποίηση καυσίμου ενόψει της επόμενης χειμερινής περιόδου. Έτσι, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας αναζητά εναλλακτικές φόρμουλες, ώστε να εκπληρώσει τη συγκεκριμένη δέσμευση με μικρότερα κόστη.
Υπενθυμίζεται ότι το συγκεκριμένο ποσοστό αποθήκευσης αφορά τα κράτη-μέλη που διαθέτουν εγχώριες αποθήκες, και στα οποία περιλαμβάνεται μόνο η Ελλάδα. Το 15% της ετήσιας κατανάλωσης «μεταφράζεται» σε περίπου 900 εκατ. κυβικά μέτρα αερίου, μία ποσότητα όμως που ακόμη και η προμήθειά της θα σήμαινε ένα τεράστιο κόστος. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το ποσό αυτό ανέρχεται σε περίπου 700 εκατ. ευρώ, με τις τρέχουσες τιμές του καυσίμου.
Πέρα από τον προβληματισμό που δημιουργεί στο ΥΠΕΝ, το υψηλό οικονομικό βάρος του «στοκαρίσματος» αερίου στην Ιταλία προκαλεί αντιδράσεις και στις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην εγχώρια χονδρεμπορική αγορά. Μάλιστα, επικεφαλής μίας από τις μεγαλύτερες εταιρείες σημείωνε πρόσφατα ότι η λύση αυτή είναι απαγορευτική ακόμη και σαν «άσκηση επί χάρτου», λόγω των υψηλών ανατιμήσεων που θα προκαλέσει. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, οικονομικά είναι σαφώς προτιμότερο να ενοικιασθούν όσες επιπλέον πλωτές μονάδες (FSU) χρειαστούν, ώστε οι ποσότητες να αποθηκευτούν στη Ρεβυθούσα.
Αποθήκευση στην Ιταλία του 25% των προβλεπόμενων ποσοτήτων
Εκτός όμως από το κόστος, το «στοκάρισμα» των 900 εκατ. κυβικών μέτρων στην Ιταλία δεν εγγυάται ούτε από πρακτικής άποψης ότι θα μπορεί όντως να λειτουργήσει ως δικλείδα ασφαλείας για την επάρκεια σε καύσιμο, στην περίπτωση που «κλείσει η στρόφιγγα» από τη Μόσχα. Κι αυτό γιατί δεν είναι διασφαλισμένο τεχνικά ότι η εν λόγω ποσότητα του αερίου θα μπορεί να εισαχθεί στο εθνικό σύστημα μεταφοράς και, κατά συνέπεια, να αναπληρώσει το ρωσικό αέριο που θα λείψει.
Σε αυτό το πλαίσιο, η ελληνική πλευρά έχει ξεκινήσει διαβουλεύσεις με τους αρμόδιους φορείς της γειτονικής χώρας, για την αποθήκευση στην Ιταλία μίας μέγιστης ποσότητας έως το 25% των 900 εκατ. κυβικών μέτρων που απαιτούνται, δηλαδή περίπου 225 εκατ. κυβικών μέτρων. Όπως εκτιμάται, για μία τέτοια μέγιστη ποσότητα μπορεί να θεωρηθεί εγγυημένο ότι θα ήταν εφικτό να διακινηθεί μέσω του εθνικού συστήματος μεταφοράς. Επίσης, υπάρχει προς ώρας διαθέσιμος αποθηκευτικός χώρος στις ιταλικές εγκαταστάσεις, ώστε να «φιλοξενηθεί».
Επιπλέον αποθεματοποίηση πετρελαίου
Παράλληλα, για την κάλυψη της κοινοτικής υποχρέωσης, στόχος είναι να προσμετρηθεί και η χωρητικότητα του FSU που θα εγκατασταθεί στη Ρεβυθούσα, και το οποίο θα καταφθάσει στο τέρμιναλ του ΔΕΣΦΑ τον Ιούλιο, καθώς προς το παρόν δεν υπάρχει καμία παρέκκλιση από τον σχεδιασμό του Διαχειριστή. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, με αυτό τον τρόπο, θα καλυφθεί και ένα επιπλέον 12% από τα 900 mcm που πρέπει η χώρα μας να στοκάρει.
Όσον αφορά το υπόλοιπο ποσοστό, το κυρίαρχο σενάριο που εξετάζεται είναι η εγχώρια αποθήκευση ισοδύναμης ποσότητας πετρελαίου, καθώς η Κομισιόν δίνει τη δυνατότητα να αποθεματοποιηθεί «μαύρος χρυσός», στη θέση του αερίου. Ένα ερωτηματικό είναι η εύρεση των απαραίτητων αποθηκευτικών χώρων, καθώς οι ποσότητες αυτές θα προστεθούν στα στρατηγικά αποθέματα που διατηρεί η χώρα μας, ως μέλος της Ε.Ε. αλλά και του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΔΟΕ-ΙΕΑ). Ωστόσο, εκτιμάται ότι είναι ένα εμπόδιο που μπορεί να ξεπερασθεί.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα δεδομένα θα ήταν εντελώς διαφορετικά, στην περίπτωση που είχε αναπτυχθεί η αποθήκη αερίου στην Ν.Καβάλα. Η σημασία της υποδομής αυτής για την ασφάλεια τροφοδοσίας αναδεικνύεται κάτι παραπάνω από ανάγλυφα στη δεδομένη συγκυρία.
Μικρή πιθανότητα εμπλοκής στη συντήρηση του Turk Stream
Την ίδια στιγμή, η ανακοίνωση της προγραμματισμένης συντήρησης του Turk Stream, που ξεκινά σήμερα και ολοκληρώνεται στις 27 Ιουνίου, δημιουργεί εύλογα ανησυχίες για επανάληψη των προβλημάτων που ανέκυψαν στη συντήρηση του Nord Stream 1 και τα οποία προκάλεσαν τον αισθητό περιορισμό της ροής ρωσικού αερίου σε βορειοευρωπαϊκές χώρες.
Πηγές πάντως της αγοράς σημειώνουν ότι είναι πολύ λίγες οι πιθανότητες η διακοπή λειτουργίας του Turk Stream να υπερβεί πέρα από λίγες ημέρες το προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα, και επομένως να παραταθεί η διακοπή τροφοδοσίας της χώρας μας με ρωσικό αέριο. Όπως σημειώνουν, από τεχνικής πλευράς, αυτό επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι η συντήρηση είναι πολύ μικρότερης κλίμακας, χωρίς να χρειάζεται να αντικατασταθεί εξειδικευμένος εξοπλισμός, όπως συνέβη στον Nord Stream 1, όπου προβλεπόταν η αλλαγή συμπιεστών.
Επίσης, μικρή εκτιμάται ότι είναι η πιθανότητα να υπάρξει εσκεμμένη κωλυσιεργία από ρωσικής πλευράς στη συντήρηση, ώστε η Μόσχα να αυξήσει τις πολιτικές πιέσεις της στις χώρες της περιοχής που τροφοδοτούνται από τον Turk Stream. Κι αυτό γιατί δύο από τις εν λόγω χώρες, η Σερβία και η Ουγγαρία, συνεχίζουν να διατηρούν ανοικτούς διαύλους επικοινωνίας και εμπορικής συνεργασίας με τη Μόσχα, τους οποίους δεν θα ήθελε να πλήξει το καθεστώς Πούτιν. Είναι ενδεικτικό ότι μόλις στις αρχές Ιουνίου, η Σερβία ανακοίνωσε νέα 3ετή συμφωνία προμήθειας ρωσικού αερίου.