Για το 2019, στην καλύτερη των περιπτώσεων, οδεύει η ολοκλήρωση της συμφωνίας για την παραχώρηση του Ελληνικού, η οποία αρχικά έπρεπε να υπογραφεί στο τέλος του 2016 και παρατάθηκε για το τέλος του 2018. Από την τελευταία ενημέρωση του επενδυτικού σχήματος υπό την Lamda Development προκύπτει πως δεν έχουν επιλυθεί ούτε τα ευκολότερα από τα ζητήματα, όπως η μετεγκατάσταση ιδιωτικών ή δημόσιων φορέων που λειτουργούν εντός της έκτασης του πρώην αεροδρομίου και της παραλιακής ζώνης του Αγίου Κοσμά.
Εκκρεμούν, επίσης, πολύπλοκα νομικά ζητήματα που ξεκινούν από τις πολεοδομικές μελέτες και φτάνουν μέχρι διανομή του δικαιώματος κυριότητας μεταξύ των συνιδιοκτητών του ακινήτου. Εκκρεμεί επίσης η σύσταση ειδικού φορέα για τη διαχείριση και λειτουργία όλων των κοινόχρηστων χώρων, καθώς και η παραχώρηση άδειας καζίνο εντός του ακινήτου, διαδικασία που οδεύει για το 2019 καθώς προχθές ολοκληρώθηκε η διαβούλευση της Επιτροπής Παιγνίων με πιθανούς ενδιαφερόμενους.
Ο διαγωνισμός του Ελληνικού προέβλεπε πως το Δημόσιο θα μεταβιβάσει στο Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ) κατά πλήρη κυριότητα ποσοστό 30% εξ αδιαιρέτου του Μητροπολιτικού Πόλου (εξαιρουμένων του αιγιαλού και της παραλίας), προκειμένου στη συνέχεια να ακολουθήσει διανομή μεταξύ των εξ αδιαιρέτου συνιδιοκτητών, ώστε τελικά αυτό το εξ αδιαιρέτου 30% να «μετατραπεί» σε πλήρες δικαίωμα κυριότητας της Lamda (σ.σ. του επενδυτικού σχήματος) επί αντίστοιχης έκτασης του Μητροπολιτικού Πόλου, ήτοι σε περίπου 1.575 στρέμματα στο Πρώην Αεροδρόμιο και 227 στρέμματα στην Παράκτια Ζώνη (εξαιρουμένων πάντοτε του αιγιαλού και της παραλίας).
Όπως αναφέρεται και στη σύμβαση, «η διανομή αυτή οφείλει να γίνει βάσει διαγράμματος που θα συμφωνηθεί μεταξύ των Επενδυτών, του ΤΑΙΠΕΔ και του Ελληνικού Δημοσίου και αφού έχει προηγηθεί η πολεοδομική ωρίμανση του ακινήτου».
Η μετεγκατάσταση
Οσον αφορά τη μετεγκατάσταση φορέων, όταν ξεκίνησε ο διαγωνισμός, στο ακίνητο «στεγάζονταν 69 διαφορετικοί φορείς, από τους οποίους 44 ήταν του δημόσιου τομέα και 25 του ιδιωτικού. Μάλιστα κάποιοι απ’ αυτούς είχαν καταλάβει τους χώρους στους οποίους βρίσκονταν, αυθαίρετα». Σύμφωνα με το επενδυτικό σχήμα, «πέντε έτη από τη νομοθέτηση του 4062/2012 και σχεδόν τρία έτη από την υπογραφή της σύμβασης, έχει προχωρήσει η διαδικασία μετεγκατάστασης, χωρίς ωστόσο το ακίνητο να είναι ακόμη ελεύθερο».
Η έγκριση των πολεοδομικών μελετών, με υπουργικές αποφάσεις, αποτελεί «το δεύτερο αναγκαίο βήμα προς την πολεοδομική ωρίμανση του ακινήτου. Με την έγκριση των πολεοδομικών μελετών πλέον το Ακίνητο θα έχει πολεοδομηθεί πλήρως (σε επίπεδο Οικοδομικού Τετραγώνου) και θα είναι γνωστές όλες οι παράμετροι ανάπτυξης αλλά και οι περιορισμοί του.
Για παράδειγμα με τις πολεοδομικές μελέτες, οι οποίες βρίσκονται εν εξελίξει, ολοκληρώνεται ο σχεδιασμός του Πάρκου (καθορίζονται οι περιοχές πρασίνου, αλσών, υδάτινων στοιχείων, το δίκτυο πεζοδρόμων και ποδηλατοδρόμων κ.α.), αποτυπώνονται οι χώροι που θα περιέλθουν σε κοινή χρήση, οι κοινωφελείς χώροι, τα οικοδομικά τετράγωνα, το οδικό δίκτυο κ.α. και όλες οι πολεοδομικές ρυθμίσεις επ’ αυτών».
Η ιδιοκτησιακή ωρίμανση
Εκτός από τη μεταφορά του δικαιώματος κυριότητας του 30% της έκτασης στο επενδυτικό σχήμα, εκκρεμεί και το δεύτερο βήμα για την ιδιοκτησιακή ωρίμανση του ακινήτου. Συγκεκριμένα, «το Ελληνικό Δημόσιο έχει αναλάβει να μεταβιβάσει στο ΤΑΙΠΕΔ, με τη σύμφωνη γνώμη των επενδυτών, δικαίωμα επιφανείας επί του συνόλου του Μητροπολιτικού Πόλου. Αφού συμβεί αυτό, το ΤΑΙΠΕΔ θα πρέπει με τη σειρά του να μεταβιβάσει όλα τα εμπράγματα δικαιώματα που πλέον θα έχει αποκτήσει, δηλαδή και το δικαίωμα επιφανείας επί του Μητροπολιτικού Πόλου και το δικαίωμα πλήρους κυριότητας (…) στην ΕΛΛΗΝΙΚΟ Α.Ε». Η ιδιοκτησιακή ωρίμανση του ακινήτου «εκτιμάται ως μια ιδιαίτερα απαιτητική και περίπλοκη διαδικασία, η οποία πιθανόν να απαιτήσει και περαιτέρω ενέργειες».
Για τη διαχείριση του Μητροπολιτικού Πάρκου έχει μεν ιδρυθεί οι ειδικός φορέας με το συγκεκριμένο αντικείμενο, χωρίς να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία σύστασης, όπως έχει συμφωνηθεί, προ της μεταβίβασης, οπότε αντίστοιχα θα πληρωθεί και η σχετική αίρεση της σύμβασης. «Για να αντιμετωπισθεί μάλιστα και το συχνό φαινόμενο της έλλειψης πόρων ανάλογων φορέων, προβλέπεται ρητά ότι μεταξύ των αντικειμένων αυτού είναι και η αποκλειστική είσπραξη και διαχείριση οποιωνδήποτε ανταποδοτικών τελών και ανάλογων χρεώσεων. Με την αίρεση αυτή επιτυγχάνεται και η διοικητική ωρίμανση του ακινήτου, το οποίο σήμερα “μοιράζεται” ανισομερώς σε τρεις διαφορετικούς Δήμους (Αλίμου, Γλυφάδας και Ελληνικού-Αργυρούπολης)».
Στο επενδυτικό σχήμα υποστηρίζουν πως «είναι προφανές ότι μόνο η συμφωνία μεταξύ όλων των εμπλεκομένων στον εν λόγω φορέα, ήτοι των Επενδυτών, του Ελληνικού Δημοσίου και του ΤΑΙΠΕΔ αλλά και όλων των αρμοδίων Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Περιφέρεια Αττικής, Δήμοι Αλίμου, Γλυφάδας, Ελληνικού-Αργυρούπολης) και των λοιπών σχετικών φορέων, μπορεί να οδηγήσει σε επιτυχία το συγκεκριμένο εγχείρημα. Ως εκ τούτου απαιτείται όχι απλώς η ενεργός συμμετοχή όλων των ανωτέρω, αλλά και η βαθιά κατανόηση των στόχων του Έργου και των απαιτήσεων αυτού, η δίκαιη κατανομή δικαιωμάτων και υποχρεώσεων και κοινό όραμα για το προσδοκώμενο αποτέλεσμα».
Η άδεια καζίνο
Για την άδεια καζίνο, στο ενημερωτικό υλικό του επενδυτικού σχήματος αναφέρεται πως «μέρος του σχεδίου των επενδυτών αποτελεί και η δημιουργία του πρώτου στην Ελλάδα Ολοκληρωμένου Τουριστικού Συγκροτήματος / Καζίνο, το οποίο προβλέπεται να αποτελείται από ξενοδοχείο 5 αστέρων και να διαθέτει υποδομές για την υποδοχή επαγγελματικού τουρισμού υψηλών απαιτήσεων (εκθέσεις, συνέδρια, επαγγελματικές συναντήσεις και τουρισμός κινήτρων εν γένει, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και το καζίνο) με στόχο την προσέλκυση νέων επισκεπτών στην Αθήνα».
Η Επιτροπή Παιγνίων (Ε.Ε.Ε.Π.), σε συνεργασία με τους συμβούλους της, έχει ξεκινήσει την προετοιμασία για την διενέργεια του διαγωνισμού, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Ήδη, η Ε.Ε.Ε.Π. έχει δημοσιεύσει συνοπτικό πληροφοριακό δελτίο (Teaser) για την παραχώρηση άδειας ίδρυσης και λειτουργίας καζίνο στην περιοχή του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού-Αγίου Κοσμά και προχθές ολοκληρώθηκε η διαβούλευση με πιθανούς υποψηφίους. Μετά την ολοκλήρωση της εν λόγω διαδικασίας διαβούλευσης, «η Ε.Ε.Ε.Π θα προβεί στην έκδοση των απαιτούμενων εγγράφων για την προκήρυξη του σχετικού διαγωνισμού. Προς το παρόν, εξακολουθεί να εκκρεμεί η διεξαγωγή του διεθνούς δημόσιου διαγωνισμού και η χορήγηση της σχετικής άδειας».
Τέλος, «ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που εμφανίζονται σε όλα τα μεγάλα έργα είναι οι δικαστικές εκκρεμότητες που τα ακολουθούν πολλές φορές για χρόνια. Οι εκκρεμότητες αυτές είτε καθυστερούν σημαντικά την ολοκλήρωση των έργων είτε εμποδίζουν την προσέλκυση αυξημένου επενδυτικού ενδιαφέροντος λόγω του κινδύνου που συνεπάγονται». Για τον λόγο αυτό, ήδη από τον διαγωνισμό είχε προβλεφθεί ότι πριν την έναρξη του έργου θα πρέπει «να έχουν εκδοθεί από το Συμβούλιο της Επικρατείας απορριπτικές αποφάσεις επί συγκεκριμένων αιτήσεων ακύρωσης, που εκκρεμούσαν κατά τη διενέργεια του Διαγωνισμού και στρέφονταν κατά των αποφάσεων της Διυπουργικής Επιτροπής Αναδιαρθρώσεων και Αποκρατικοποιήσεων που οδήγησαν στην διενέργεια του Διαγωνισμού και να μην υπάρχουν εκκρεμείς αιτήσεις ακύρωσης οποιασδήποτε διοικητικής πράξης που σχετίζεται με τις πολεοδομικές, ιδιοκτησιακές και άλλες ρυθμίσεις».
Μπορεί αρχικά να έχουν απορριφθεί από το Συμβούλιο της Επικρατείας όλες οι αιτήσεις ακύρωσης που είχαν στραφεί κατά του σχεδίου αξιοποίησης του Ελληνικού, αλλά «το δεύτερο τμήμα της συγκεκριμένης αίρεσης θα μπορεί να κριθεί μετά την έκδοση των εν λόγω διοικητικών πράξεων», π.χ. για την πολεοδόμηση και την ιδιοκτησιακή ωρίμανση. Τότε πιθανώς θα υπάρξουν νέες προσφυγές.
