Τέσσερα χρόνια μετά την έναρξη λειτουργίας των πρώτων τριων σταθμών του μετρό της επέκτασης της Γραμμής 3 προς Πειραιά και δύο χρόνια μετά την παράδοση και ενσωμάτωση και των υπολοίπων τριων, κλείνουν οι πύλες εισόδου και εξόδου στους έξι νεότερους σταθμούς του συστήματος.
Οι πύλες θα τεθούν σταδιακά σε λειτουργία από σήμερα Παρασκευή 11 Οκτωβρίου στους έξι σταθμούς της γραμμής 3 του Μετρό «Αγία Βαρβάρα», «Κορυδαλλός», «Νίκαια», «Μανιάτικα», «Πειραιάς» και «Δημοτικό Θέατρο», οι οποίοι εως τώρα εξυπηρετούνταν με προσωρινό εξοπλισμό, αλλά με ουσιαστικά «ανοιχτό» σύστημα, καθώς και στις στάσεις του Τραμ προς Πειραιά.
Σύμφωνα με τον ΟΑΣΑ, ο νέος αναβαθμισμένος εξοπλισμός περιλαμβάνει:
- 73 ηλεκτρονικές πύλες εισόδου/εξόδου με βελτιωμένα χαρακτηριστικά λειτουργίας και ασφάλειας, καθώς και 6 κέντρα διαχείρισης και μετάδοσης δεδομένων.
- 46 συσκευές αυτόματης έκδοσης εισιτηρίων ATH.ENA Ticket και καρτών ATH.ENA Card στους σταθμούς του Μετρό (μία εξ αυτών ανά σταθμό θα διαθέτει ηχητική καθοδήγηση σε ελληνικά και αγγλικά).
- 20 συσκευές αυτόματης έκδοσης εισιτηρίων και καρτών στις στάσεις του Τραμ, με οπτική καθοδήγηση σε 6 γλώσσες.
«Η προσθήκη νέου αναβαθμισμένου εξοπλισμού στο Αυτόματο Σύστημα Συλλογής Κομίστρου (ΑΣΣΚ), εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο συνδυασμένων παρεμβάσεων και αλλαγών που υλοποιούνται από τις Συγκοινωνίες Αθηνών για τη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών αστικής μετακίνησης», δήλωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΟΑΣΑ, Γιώργος Σπηλιόπουλος, με αφορμή την έναρξη λειτουργίας των πυλών στους έξι σταθμούς.
Στόχος η πάταξη της εισιτηριοδιαφυγής
Ο ΟΑΣΑ φιλοδοξεί μέσω των νέων πυλών να μειώσει και την εισιτηριοδιαφυγή καθώς αφενός αυτές θα διαθέτουν βελτιωμένα χαρακτηριστικά ασφαλείας, αλλά κυρίως επειδή θα κλείσουν το σύστημα, όπως στους υπόλοιπους σταθμούς του μετρό ώστε να είναι δύσκολο να εισέλθει κανείς χωρίς εισιτήριο. Πηγές του Οργανισμού αντιτείνουν βέβαια, ότι παρόλο που δεν λειτουργούσαν πύλες έως τώρα, έχει μετρηθεί ότι το 15% των επικυρώσεων εισιτηρίων και καρτών σε ημερήσια βάση προέρχεται από τους έξι σταθμούς της επέκτασης προς Πειραιά της γραμμής 3.
Να σημειωθεί ότι οι νέες πύλες, βάσει των προδιαγραφών του διαγωνισμού που είχε προηγηθεί, διαφέρουν απ΄αυτές που λειτουργούν στους υπόλοιπους σταθμούς κυρίως στο θέμα του ύψους, καθώς έχει προβλεφθεί ύψος έως 1,80 μέτρων ώστε να αποτρέπεται η υπερπήδησή τους.
Η ανίχνευση παρουσίας και ασφαλούς διέλευσης επιβατών, θα εξασφαλισθεί καθ΄ όλο το μήκος και ύψος της πύλης με επαρκή αριθμό αισθητήρων, προκειμένου:
- Να προλαμβάνεται ο τραυματισμός ενήλικων επιβατών, επιβατών με βαλίτσα ή μικρών παιδιών
- Να αποτρέπεται η διέλευση επιβάτη χωρίς επικύρωση
- Να παρέχονται ακριβή στοιχεία μέτρησης επιβατών με επικύρωση και χωρίς επικύρωση. Επιπλέον δε θα επιτρέπουν τη διέλευση περισσοτέρων του ενός επιβατών για μια επικύρωση (antifraud control) και θα αποτρέπουν το Tailgating, δηλαδή το στρίμωγμα κάποιου χωρίς εισιτήριο προκειμένου να περάσει τον έλεγχο με τον προπορευόμενο επιβάτη. Για τον έλεγχο της ορθής διέλευσης θα χρησιμοποιηθούν υπέρυθροι αισθητήρες δέσμης με τους οποίους θα ελέγχεται η διέλευση ηλεκτρονικά και στις δύο κατευθύνσεις της πύλης.
Η μεγάλη καθυστέρηση που σημειώθηκε στη λειτουργία των πυλών οφείλεται στην αντίστοιχη καθυστέρηση του σχετικού διαγωνισμού, ο οποίος προκηρύχθηκε από τον ΟΑΣΑ το 2021 αφού είχαν εγκαινιαστεί και λειτουργήσει οι πρώτοι σταθμοί. Ωστόσο η πρώτη διαγωνιστική απόπειρα είχε κηρυχθεί άγονη με αποτέλεσμα ο διαγωνισμός να επαναληφθεί αναδεικνύοντας ανάδοχο την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή με τίμημα 6.574.799 ευρώ πλέον ΦΠΑ.
Τελικώς οι πύλες στους έξι σταθμούς επέκτασης θα ξεκινήσουν να λειτουργούν σταδιακά από σήμερα. Ωστόσο οι εργαζόμενοι επισημαίνουν ότι η λειτουργία τους θα ξεκινήσει με σημαντικά προβλήματα και αστοχίες που αναμένεται να προκαλέσουν ουρές και εκνευρισμό στον επιβατικό κοινό.
Σε επιστολή του προς τον κ. Σπηλιόπουλο το Σωματείο Σταθμαρχών Εργαζομένων ΣΤΑΣΥ «Πρώτη Γραμμή» επισημαίνει ότι μεγάλο ποσοστό των ΑΜΕΚ, των μηχανημάτων αγοράς και επαναφόρτισης εισιτηρίου, λειτουργούν μόνο για αγορά κομίστρου, ενώ λόγω σφάλματος στο λογισμικό παρέχουν δυνατότητα μειωμένου εισιτηρίου και σε μη δικαιούχους.
Οι εργαζόμενοι κάνουν λόγο για «πρόχειρο σχεδιασμό καθώς ο εξοπλισµός που αφορά το κόµιστρο των σταθµών αυτών (πύλες και νέας γενιάς ΑΜΕΚ), θα δηµιουργήσει τεράστιο πρόβληµα στην οµαλή ροή του επιβατικού κοινού».
Εξηγούν ότι τα Αυτόµατα Μηχανήµατα Έκδοσης Εισιτηρίων (ΑΜΕΚ), υπολειτουργούν µε τεράστιες αστοχίες, όπως η προβληµατική λειτουργία της επαναφόρτισης, η οποία δεν µπορεί να πραγµατοποιηθεί ακόµη σε όλα τα νέα µηχανήµατα. Αναφέρουν ότι η επαναφόρτιση γίνεται επιλεκτικά µε ποσοστό πάνω από το 50% των συναλλαγών να µην τελεσφορεί και να δηµιουργεί εντάσεις µε τους επιβάτες.
«Το πρόβληµα επίσης εστιάζεται και στις φορτίσεις µειωµένου εισιτηρίου, το οποίο πλέον στα νέα µηχανήµατα γίνεται και από µη δικαιούχους της παροχής αυτής, καθώς το λογισµικό δεν τους αποκλείει. Είναι εύκολο να φανταστεί κανείς πως η οικονοµική ζηµία της εταιρείας από µια τέτοια αστοχία θα είναι και αυτή τεράστια».
Το Σωματείο αναφέρεται και στην αποµακρυσµένη υποστήριξη από τους τεχνικούς για τα νέα µηχανήµατα: «Δεν υπάρχει ουσιαστική αποµακρυσµένη υποστήριξη, οπότε οι βλάβες και οι αστοχίες (που δεν θα είναι λίγες κρίνοντας από τα προηγούµενα χρόνια της λειτουργίας του Ηλεκτρονικού Εισιτηρίου), θα έχουν τεράστιους χρόνους αποκατάστασης. Δεν γνωρίζουµε ποιος τα έχει σχεδιάσει και τα έχει σκεφτεί όλα αυτά τα παραπάνω και ειδικότερα ποιος τα έχει εγκρίνει προς υλοποίηση. Το προγραµµατισµένο κλείσιµο των πυλών (Παρασκευή 11/10/2024) είναι στηµένο στο πόδι ουσιαστικά και µας δίνεται η εντύπωση πως περισσότερο ενδιαφέρει η εικόνα και η διαφήµιση του εγχειρήµατος, παρά η ουσία για το οποίο γίνεται η όλη διαδικασία κλεισίµατος του συστήµατος εισόδου και εξόδου από τους σταθµούς», αναφέρουν.
Οι εργαζόμενοι καταλήγουν σημειώνοντας ότι δεν έχει προβλεφθεί προσωπικό που θα βοηθήσει στο πρώτο διάστημα λειτουργίας των πυλών, με πηγές του ΟΑΣΑ να επισημαίνουν πάντως ότι υπάρχουν αρκετοί υπάλληλοι ώστε να κυλήσει ομαλά η περίοδος προσαρμογής.
Μέτρα κατά της εισιτηριοδιαφυγής και ιδιώτες ελεγκτές
Η μείωση της εισιτηριοδιαφυγής αποτελεί προτεραιότητα τόσο για το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών όσο και για τους συγκοινωνιακούς φορείς. Για το σκοπό αυτό, τον τελευταίο καιρό έχουν πολλαπλασιαστεί οι έλεγχοι κομίστρου τόσο στην Αθήνα όσο και στη Θεσσαλονίκη, ενώ έχει ξεκινήσει πιλοτικά και η είσοδος των επιβατών των λεωφορείων από την μπροστινή πόρτα.
Ο ΟΑΣΘ μάλιστα επιστρατεύει και ιδιώτες ελεγκτές, με εταιρία να αναλαμβάνει κομμάτι του ελέγχου κομίστρου έως το τέλος του 2024, έναντι μηνιαίου τιμήματος που ανέρχεται σε 79.500 ευρώ χωρίς τον ΦΠΑ.
Οι εργαζόμενοι του αναδόχου θα πραγματοποιούν ελέγχους στην περιοχή ευθύνης του ΟΑΣΘ και στα λεωφορεία της ΚΤΕΛ Θεσσαλονίκης Α.Ε. στην οποία έχει ανατεθεί το έργο των περιαστικών επιβατικών μεταφορών.
Οι υπηρεσίες θα παρέχονται από τον ανάδοχο καθημερινά (εκτός Κυριακής και αργιών) από τις 6:00 π.μ. έως 22:00 μ.μ., με την διάθεση εξήντα ατόμων, που θα απασχολούνται σε βάρδιες εξάωρης απασχόλησης, ούτως ώστε να διενεργείται ο έλεγχος των αποδεικτικών κομίστρου από ομάδες των δύο ατόμων σε κάθε βάρδια.
Όσοι εργαστούν στον έλεγχο κομίστρου προβλέπεται σε περίπου δέκα ημέρες να παρακολουθήσουν επιμορφωτικό σεμινάριο που αφορά τη νομοθεσία για την τιμολογιακή πολιτική στην αστική συγκοινωνία, τον έλεγχο κομίστρου και τον τρόπο διενέργειάς του καθώς και τους κανόνες ενδεδειγμένης συμπεριφοράς προς τους επιβάτες, που θα γίνει υπό την εποπτεία της αρμόδιας υπηρεσίας του Ο.Α.Σ.Θ. Τα σεμινάρια θα διεξαχθούν στις εγκαταστάσεις του Οργανισμού και πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί αυστηρά εντός πέντε ημερών.
2,4 εκ. ευρώ από πρόστιμα αναμένει η ΣΤΑΣΥ
Εσοδα ύψους 2,4 εκατομμυρίων ευρώ για το 2024 αναμένει η ΣΤΑΣΥ, η οποία έχει εντατικοποιήσει τους ελέγχους. Βάσει των διαθέσιμων στοιχείων, τον Σεπτέμβριο του 2024 καταγράφηκε αύξηση των εσόδων της εταιρίας σε ποσοστό 15%, φτάνοντας τα 14,2 εκατ. ευρώ, σε σύγκριση με τον Σεπτέμβριο του 2023, που ήταν 12,3 εκατ. ευρώ.
Αυτό οφείλεται και στην εντατικοποίηση των ελέγχων καθώς τον Σεπτέμβριο του 2024 έγιναν 488.904 έλεγχοι, αυξημένοι κατά 32% σε σχέση με τους αντίστοιχους του Σεπτεμβρίου του 2023.
Συνολικά στη ΣΤΑΣΥ, ο αριθμός των ελέγχων αυξήθηκε από τους 150.000 πριν δύο χρόνια στους 450.000 (αύξηση 173%) και τα πρόστιμα φτάνουν κατά διαστήματα από τα 5.000 στα 10.000.
Αυξημένος είναι και ο αριθμός των ελεγκτών κομίστρου, ενώ μειώθηκε η ταχύτητα κλεισίματος των πυλών στους σταθμούς του μετρό από τα τέσσερα στα τρία δευτερόλεπτα.
Παράλληλα έχει δοθεί έμφαση στην αποτροπή με υπαλλήλους της ΣΤΑΣΥ που βρίσκονται πριν τις πύλες να παροτρύνουν τους επιβάτες να επικυρώσουν εισιτήριο.
Στη ΣΤΑΣΥ τα ποσοστά εισιτηριοδιαφυγής υπολογίζονται σε περίπου 2% – 3%. Μεγαλύτερα είναι στα οδικά μέσα με τις εκτιμήσεις να τα ανεβάζουν έως και στο 15%.
Οσο για την είσοδο των επιβατών από την μπροστινή πόρτα, άρχισε να εφαρμόζεται πιλοτικά στα οχήματα που εξυπηρετούν 19 γραμμές της Αθήνας εδω και περίπου ένα μήνα και υπολογίζεται ότι σε συνδυασμό με την αύξηση των ελεγκτών σε 135 από 30 άτομα, θα οδηγήσει περισσότερους επιβάτες στην επικύρωση εισιτηρίου. Σήμερα οι έλεγχοι κομίστρου στα οδικά μέσα της Αθήνας έχουν αυξηθεί κατά 125% και συνολικά τον Σεπτέμβριο διενεργήθηκαν 72.476 έλεγχοι από 163.298 τον αντίστοιχο μήνα της περσινής χρονιάς.
