Νέο γύρο ελέγχων ανοίγει η ΑΑΔΕ, στοχεύοντας σε υποθέσεις ακινήτων που κρύβουν υψηλό κίνδυνο για φοροδιαφυγή και ξέπλυμα «μαύρου χρήματος». Οι έλεγχοι επικεντρώνονται σε συναλλαγές που πραγματοποιήθηκαν με μετρητά, σε αδήλωτες μεταβιβάσεις του 2019, αλλά και σε παλαιότερες υποθέσεις γονικών παροχών, κληρονομιών και δωρεών.
Οι φάκελοι που ανοίγουν έχουν επιλεγεί μέσω αυτοματοποιημένου μοντέλου ανάλυσης κινδύνου, το οποίο αξιοποιεί τόσο εσωτερικές όσο και εξωτερικές πηγές πληροφόρησης. Προτεραιότητα έχουν οι υποθέσεις που παραγράφονται στο τέλος του 2025 και οι μεταβιβάσεις στις οποίες καταγράφηκαν ανωμαλίες ως προς τον τρόπο πληρωμής ή τα δηλωθέντα στοιχεία.
Στο επίκεντρο βρίσκονται μεταβιβάσεις ακινήτων με προσωρινές αξίες, ειδικά σε περιοχές εκτός αντικειμενικών τιμών, όπου η διαφορά ανάμεσα στη δηλωθείσα αξία και στην προεκτίμηση της Εφορίας ξεπερνά το 30% ή όταν η προεκτιμηθείσα αξία υπερβαίνει τις 100.000 ευρώ. Σε αυτές τις περιπτώσεις ελέγχεται εξονυχιστικά το τίμημα, το εμβαδόν των ακινήτων και η νομιμότητα της απαλλαγής από τον φόρο μεταβίβασης. Παράλληλα εξετάζονται υποθέσεις γονικών παροχών για πρώτη κατοικία, όπου απαιτείται η τήρηση αυστηρών προϋποθέσεων, καθώς και μεταβιβάσεις που έτυχαν απαλλαγής πρώτης κατοικίας με βάση συγκεκριμένα όρια αξίας.
Σημαντικός όγκος ελέγχων αφορά και τις κληρονομιές, τις δωρεές και τις γονικές παροχές που περιλαμβάνουν κινητές αξίες, μετοχές, μερίδια και επιχειρηματικά μερίδια μη εισηγμένων εταιρειών, καθώς και την ορθή εφαρμογή του ειδικού φόρου επί των ακινήτων. Έμφαση δίνεται επίσης στις περιπτώσεις όπου καταγράφηκαν αγορές ακινήτων με μετρητά τα τελευταία χρόνια, πριν τεθεί σε εφαρμογή η υποχρέωση πληρωμής τιμήματος μέσω του τραπεζικού συστήματος.
Είναι ενδεικτικό ότι μόνο το 2022 πραγματοποιήθηκαν 338.511 μεταβιβάσεις ακινήτων με συνολικό τίμημα 27,74 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 42.613 εξοφλήθηκαν αποκλειστικά με μετρητά. Το γεγονός αυτό κρίνεται εξαιρετικά κρίσιμο από τις φορολογικές αρχές, οι οποίες βλέπουν στα μετρητά «υποψία» αδήλωτων εισοδημάτων και ξεπλύματος χρήματος.
Στο πεδίο των ελέγχων δεν εξαιρούνται ούτε οι συμβολαιογράφοι, καθώς ελέγχεται εάν έχουν διασφαλίσει την ύπαρξη έγκυρου πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ κατά τη σύνταξη των συμβολαίων. Το πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ αποτελεί προϋπόθεση για κάθε μεταβίβαση ακινήτου και διασφαλίζει ότι ο υπόχρεος έχει καταβάλει ή ρυθμίσει τον ΕΝΦΙΑ των τελευταίων πέντε ή έξι ετών, ανάλογα με την περίπτωση. Σε περίπτωση που η πράξη μεταβίβασης γίνεται μετά την έκδοση του νέου ΕΝΦΙΑ του τρέχοντος έτους, το πιστοποιητικό πρέπει να καλύπτει και το τρέχον έτος.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΑΑΔΕ, το 2024 τα ελεγκτικά Κέντρα και το Κέντρο Ελέγχου Φορολογούμενων Μεγάλου Πλούτου διενήργησαν 1.107 ελέγχους σε υποθέσεις φορολογίας κεφαλαίου, καταλογίζοντας φόρους και πρόστιμα ύψους 12,47 εκατομμυρίων ευρώ. Οι έλεγχοι στα ακίνητα εντείνονται, καθώς οι αρχές εκτιμούν ότι μέσω των παλαιών συναλλαγών μπορούν να εντοπιστούν εκατοντάδες περιπτώσεις αδήλωτης περιουσίας και φοροδιαφυγής.
