Σε μείζον θέμα αναδεικνύεται το ζήτημα των ανατιμήσεων των πρώτων υλών σε όλους τους κλάδους της παραγωγής και κυρίως των υλικών που χρησιμοποιούνται ως πρώτες ύλες για κατασκευαστικά έργα όπως π.χ. ο χάλυβας, το σίδερο, το ξύλο και τα προϊόντα πετρελαίου, όπως το πλαστικό. Ειδικά τα τελευταία και κυρίως το πλαστικό της καλωδίωσης σύμφωνα με στελέχη κατασκευαστικών εταιρειών, δύναται να ανεβάζει το ποσοστό ανόδου της τιμής του ακόμα και δύο φορές μέσα σε μία εβδομάδα.
Το ‘’ράλι’’ στις τιμές των υλικών αναπόφευκτα επηρεάζει τόσο την κατασκευαστική δραστηριότητα του δημοσίου, όσο και αυτή του ιδιωτικού τομέα, ειδικά σε περιπτώσεις που δεν υπήρξε γενναία σχετική προ-χρηματοδότηση για προμήθεια υλικών και οι τωρινές οικοδομές θα πρέπει να ολοκληρωθούν με βάση τις νέες τιμές.
Σε αυτό το πλαίσιο, πληθαίνουν όλο και περισσότερο οι αντιδράσεις εκ μέρους των κατασκευαστικών εταιρειών προς την πολιτεία για την σημασία ενεργειών για τη διόρθωση, που σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, δεν είναι κάτι που θα είναι ορατό σύντομα, δεδομένου και της συνεχιζόμενης αναστάτωσης της εφοδιαστικής αλυσίδας παγκοσμίως.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Ελλάδα τον Σεπτέμβριο που μας πέρασε οι τιμές των υλικών κατέγραψαν και νέα αύξηση 5,1%, καθώς σημειώθηκαν ανατιμήσεις σε όλες ανεξαιρέτως τις επιμέρους κατηγορίες υλικών όπως για παράδειγμα στο πετρέλαιο κίνησης- Diesel (24,8%), το σίδηρο οπλισμού (17%), τους σωλήνες χαλκού (15,7%), τους χάλκινους αγωγούς (14,3%), τα τούβλα (6,1%) κ.ά.
Όλα αυτά συμβαίνουν, βέβαια, όταν βάσει της πιο πρόσφατης έρευνας της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) για την οικοδομική δραστηριότητα στο εξάμηνο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2021 η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα, στο σύνολο της χώρας κατέγραψε αύξηση 36,8% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, 60,6% στην επιφάνεια και 53,6% στον όγκο σε σχέση με την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2020.
Με αυτά τα δεδομένα αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον η πρόσφατη τοποθέτηση εκ μέρους της Lamda Development για έγκαιρη παράδοση και για ομαλή εξέλιξη των έργων στο Ελληνικό, αν και γνωστοί μηχανικοί μεγάλων κατασκευαστικών εταιρειών υποστηρίζουν θα υπάρξουν εύλογες καθυστερήσεις σε σημαντικά έργα και οι προϋπολογισμοί θα ξεφύγουν από τις αρχικές εκτιμήσεις.
Υπάρχουν ήδη αναθεωρήσεις προϋπολογισμών
«Οι μεγάλες και βίαιες αυξήσεις στα κατασκευαστικά υλικά τους τελευταίους μήνες έχουν ως συνέπεια ακόμα και 35% αύξηση στους προϋπολογισμούς έργων σε όλη την Ελλάδα. Είναι μια νέα πραγματικότητα στην οποία προσαρμόζονται όσοι συνδέονται με τον κλάδο των κατασκευών» αναφέρει στο BusinessNews.gr ο πολιτικός μηχανικός και Chief Operating manager της Dimand, Πάνος Παναγιωτίδης, προσθέτοντας ότι σε ένα μεγάλο ποσοστό των έργων που κατασκευάζονται στην παρούσα φάση χρειάστηκε να αναθεωρηθούν προς τα πάνω.
Με φόντο αυτή την ιδιαίτερη συγκυρία, κατά τον ίδιο, αναμένονται καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση, ακόμα και μεγάλων κατασκευών, ενώ θεωρείται βέβαιο ότι θα παρασυρθούν και οι μισθώσεις.
Ο κ. Παναγιωτίδης αναφέρει ότι είναι πολύ πιθανό αυτή η κούρσα στις τιμές των υλικών να επηρεάσει έργα που βρίσκονται κοντά στην ολοκλήρωσή τους ενώ μπορεί νσα μην συμβεί σε έργα με ορίζοντα ολοκλήρωσης δεκαετίας. Για το Ελληνικό εκτιμά ότι θα επηρεαστούν τα έργα της πρώτης φάσης: «Τα έργα της πρώτης φάσης όπως πχ. η Marina Τοwer είναι οφθαλμοφανές ότι δέχονται επίδραση από αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή. Δεν είναι δυνατό όταν υπολογίζονταν οι προϋπολογισμοί τους πριν κάποια χρόνια να είχε προβλεφθεί αυτή η παράμετρος των τωρινών αυξήσεων, ενώ σίγουρα θα επηρεαστούν και οι μισθώσεις τους. Είναι, θα έλεγα, φυσικό από πλευρά της εταιρείας να υποστηρίζει ότι δεν την επηρεάζει η παρούσα κατάσταση, καθώς δεν επιθυμεί να «τρομάξουν» τόσο οι τράπεζες, όσο και οι επενδυτές».
Διαφορετική προσέγγιση μεταξύ ιδιωτικών και δημοσίων έργων
«Είναι τέτοιες πια οι αυξήσεις στις τιμές των υλικών που αμέσως εκτοξεύεται η τιμή του όποιου κατασκευαστικού έργου, τους τελευταίους μήνες», επισημαίνει στο BusinessNews.gr η τοπογράφος – μηχανικός, στέλεχος της κατασκευαστικής εταιρείας ΕΛΤΕΡ, Μαρία Μεσαδάκου. «Και αν στα μεν ιδιωτικά έργα υπάρχει μια σχετική διέξοδος, όπως πχ το ‘’πάγωμα’’ για κάποιο χρονικό διάστημα του έργου, δεν ισχύει το ίδιο και με τα δημόσια έργα, για τα οποία έχουν υπογραφεί ρήτρες και αν δεν παραδοθούν όταν πρέπει, θα υπάρξουν και τα ανάλογα πρόστιμα» αναφέρει η κ. Μεσαδάκου, προσθέτοντας ότι έχει συμβεί μέσα στον Οκτώβριο συγκεκριμένο υλικό το οποίο χρησιμοποιείται ευρέως στις κατασκευές να πάρει μέσα σε μία εβδομάδα αύξηση δύο φορές και άνω του 5%.
«Από τέτοια περιστατικά αντιλαμβάνεται κανείς ότι πρόκειται για ένα πρόβλημα υπαρκτό, με μεγάλη έκταση, το οποίο αντιμετωπίζουμε καθημερινά όσοι ασχολούμαστε με τις κατασκευές. Πρόκειται για μια κατάσταση ανεξέλεγκτη, η ανοδική πορεία της οποίας θα εξακολουθήσει και τους επόμενους μήνες, ελέω και της πανδημίας που συνεχίζει σε πολλές χώρες να επηρεάζει την εφοδιαστική αλυσίδα».
Για την ίδια, ως εκ τούτου, όλες οι κατασκευές στην παρούσα φάση βρίσκονται μπροστά σε σημαντικά ζητήματα σε σχέση με την τήρηση των αρχικών προϋπολογισμών τους, ακόμα και αυτού του Ελληνικού. Ωστόσο, σε αυτή την περίπτωση τονίζει ότι στα μεγάλα έργα όπως αυτό υπάρχει και η περίπτωση υπογραφής συμβολαίου με εργολάβο με «κλειστές» τιμές, κάτι το οποίο «προστατεύει» τρόπον τινά την εταιρεία από τις υπερβολές στα κόστη και ελαχιστοποιεί τις τυχόν καθυστερήσεις.
Μεγάλη επιβάρυνση από χάλυβα για μικρούς και για μεγάλους
Σε παρόμοιο μήκος κινείται και η τοποθέτηση πολιτικού μηχανικού, στελέχους της Vinci Constructions, υποστηρίζοντας ότι η παρούσα κατάσταση έχει δημιουργήσει μεγάλη αναστάτωση στις εταιρείες, ειδικά αυτές που αναλαμβάνουν έργα του δημοσίου. «Είναι ένα ζήτημα πάρα πολύ έντονο που ήρθε να προστεθεί στις εν γένει καθυστερήσεις που σημειώθηκαν τους προηγούμενους μήνες λόγω κορονοιού. Θεωρώ ότι οι πιο μικρές εταιρείες έχουν χτυπηθεί περισσότερο απ΄ό,τι οι μεγαλύτερες, ωστόσο, πιστεύω ότι όλες ανεξαιρέτως έχουν πληγεί, καθώς τους τελευταίους μήνες δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στους προϋπολογισμούς που είχαν καταρτίσει στην αρχή και θα πρέπει να χρηματοδοτούν επιπρόσθετα και σε τα υπό κατασκευήν έργα».
Το εν λόγω στέλεχος υποστηρίζει ότι ειδικά στην Ελλάδα το μεγαλύτερο πλήγμα έχει έρθει από την άνοδο του χάλυβα, απαραίτητο συστατικό στις πολυώροφες κατασκευές, ενώ σε σχέση με τα έργα του Ελληνικού και την επίδραση των ανατιμήσεων των τιμών σε αυτά τονίζει χαρακτηριστικά «ότι θα επηρεαστεί και αυτό όπως όλα, ίσως σε μικρότερο βαθμό λόγω της σταδιακής υλοποίησης των έργων που το απαρτίζουν, καθώς άλλα αναμένεται να ολοκληρωθούν νωρίτερα και άλλα σε βάθος πέντε, επτά ή και περισσότερων χρόνων».
«Η ρευστότητα μιας εταιρείας παίζει μεγάλο ρόλο αυτή τη στιγμή που όλα τα υλικά ανεβαίνουν» επισημαίνει στο BusinessNews.gr, πολιτικός μηχανικός – στέλεχος της κατασκευαστικής εταιρείας Άβαξ, η οποία έχει αναλάβει την κατασκευή της γραμμής 4 του μετρό.
«Αν υπάρχει η απαιτούμενη ρευστότητα, κάτι που σημαίνει ότι θα υπάρχει και συνεχής χρηματοδότηση στα έργα, το πρόβλημα θα είναι μεν μικρό σε ό,τι αφορά το χρόνο παράδοσης, θα είναι όμως μεγαλύτερο σε ό,τι έχει να κάνει με το τελικό κόστος του έργου, καθώς θα έχει ξεφύγει από τον προϋπολογισμό», σύμφωνα με το ίδιο στέλεχος.
Ερωτηθείς για το αν και κατά πόσο θα επηρεαστούν στην παρούσα κατάσταση τα έργα στο Ελληνικό αναφέρει ότι «δεν μπορούμε να εκτιμήσουμε με ακρίβεια, καθώς πρόκειται για μια βεντάλια κατασκευών, που δεν ξεκίνησαν όλες το ίδιο χρονικό διάστημα, ενώ άλλες δεν έχουν ξεκινήσει καθόλου. Ειδικά, όμως, όσα έχουν προϋπολογιστεί πριν από κάποια χρόνια, π.χ. 2018 ή 2019, όταν ήταν εντελώς διαφορετικές οι τιμές σε όλα τα υλικά απ’ ό,τι είναι σήμερα, είναι δύσκολο να μην δεχθούν επίδραση σε ό,τι αφορά το συνολικό τους κόστος».
