Του Κώστα Κετσιετζή
Ένα πλέγμα δράσεων με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και άλλα εργαλεία όπως το νέο ΕΣΠΑ, για την υιοθέτηση ευρυζωνικών υπηρεσιών υπερ-υψηλών ταχυτήτων στο σύνολο της χώρας, περιλαμβάνει το Εθνικό Ευρυζωνικό Σχέδιο που έθεσε δημόσια διαβούλευση το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Στο σύνολό τους, οι αναγκαίες δημόσιες επενδύσεις στο πλαίσιο του Εθνικού Ευρυζωνικού Σχεδίου εκτιμώνται σε 1,139 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021-2027 και η συνολική επένδυση σε 2,5 δισ. ευρώ και αναλύεται ως εξής:
Ανάπτυξη δικτύου μικροδορυφόρων
Η δράση περιλαμβάνει την ανάπτυξη μιας σειράς μικροδορυφόρων, την αξιοποίηση των εγχώριων διαστημικών τεχνολογιών και εφαρμογών και την ενσωμάτωσή τους σε διάφορους τομείς της ελληνικής οικονομίας. Θα υποστηρίξει ένα ευρύ φάσμα εφαρμογών, όπως την παροχή συνδεσιμότητας και τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών, τη γεω-επιτήρηση και τη χαρτογραφία, τη ναυτιλία, τη γεωργία, και την πολεοδομία. Το έργο μικροδορυφόρων έχει σχεδιαστεί για να χρησιμοποιεί τις υποδομές Fiber in the sky – EuroQCI προκειμένου να παρέχει ασφαλείς τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες. Επιπλέον, το δίκτυο μικροδορυφόρων θα υποστηρίξει ασφαλείς κυβερνητικές επικοινωνίες (QKD), επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης, επιτήρηση συνόρων, εθνική ασφάλεια, πολιτική και προστασία και, τέλος, αναμένεται να αυξήσει τις δυνατότητες της ελληνικής βιομηχανίας υψηλής τεχνολογίας. Περαιτέρω, το έργο αναμένεται να αποτελέσει building block για το Govsatcom, το EuroQCI και space based secure connectivity της ΕΕ.
Το Έργο έχει συμπεριληφθεί στο Ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης με προσωρινό προϋπολογισμό για δημόσια στήριξη 200,37 εκατ. ευρώ (ΦΠΑ δεν προβλέπεται δεδομένου ότι η υλοποίηση του έργου υλοποιείται από τον ΕΟΔ). Η αρχική φάση του έργου (συμπεριλαμβανομένης της διαβούλευσης με τα εμπλεκόμενα μέρη, τις ανάγκες των χρηστών, τις επιχειρηματικές απαιτήσεις, την προετοιμασία του RFP και την οριστικοποίηση των πόρων χρηματοδότησης) αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το δεύτερο τρίμηνο του 2022. Το πιλοτικό έργο των πρώτων μικροδορυφόρων αναμένεται να ολοκληρωθεί το τρίτο τρίμηνο του 2022 και η τρίτη φάση κατασκευής των επόμενων μικροδορυφόρων και η ολοκλήρωση του έργου αναμένεται έως το τέταρτο τρίμηνο του 2025.
Δίκτυα 5G κατά μήκος των εθνικών αυτοκινητοδρόμων
Η δράση στοχεύει στην παροχή 5G κάλυψης σε όλους τους αυτοκινητόδρομους της χώρας που ανήκουν στο κεντρικό δίκτυο της λεγόμενης πολιτικής των διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών117 (ΔΕΔ-Μ), με στόχο δημιουργία της κατάλληλης υποδομής που θα εξυπηρετεί τη Συνδεδεμένη και Αυτοματοποιημένη Κινητικότητα (CAM).
Το έργο περιλαμβάνει την ανάπτυξη της απαραίτητης υποδομής 5G σε μεγάλους ελληνικούς αυτοκινητόδρομους (2.397 χλμ) που αποτελούν μέρος των διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών ως εξής:
1. Εγνατία Οδός (Ηγουμενίτσα – Θεσσαλονίκη – Κήποι Έβρου)
2. A.T.E (Αθήνα – Θεσσαλονίκη –Ευζώνοι)
3. Ιωνία Οδός (Τσακώνα – Πάτρα – Ιωάννινα – Κακαβιά)
4. Ολυμπία Οδός (Αθήνα – Κόρινθος – Πάτρα)
5. Αττική Οδός (Διεθνές Αεροδρόμιο Ελευσίνα – Ελ Βενιζέλος)
6. Κεντρική Πελοπόννησος – Μορέας (Κόρινθος – Τρίπολη – Καλαμάτα)
7. Κεντρική Οδός (Λαμία – Γρεβενά) 8. Θεσσαλονίκη – Σέρρες – Προμαχώνας
Το έργο έχει συμπεριληφθεί στο Ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης με προσωρινό προϋπολογισμό για δημόσια στήριξη 162 εκατ. ευρώ. Η λεπτομερής προετοιμασία του έργου (συμπεριλαμβανομένης της διαβούλευσης με τα ενδιαφερόμενα μέρη, των επιχειρηματικών απαιτήσεων, της προετοιμασίας του RFP και της οριστικοποίησης των πόρων χρηματοδότησης) αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το τρίτο τρίμηνο του 2022. Ο διαγωνισμός αναμένεται το τρίτο τρίμηνο του 2022 και η ανάθεση της σύμβασης το πρώτο τρίμηνο του 2023. Το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το τέταρτο τρίμηνο του 2025.
Υποθαλάσσιο καλωδιακό σύστημα στα ελληνικά νησιά
Στόχος της επένδυσης είναι η ανάπτυξη σύγχρονων υποθαλάσσιων καλωδιακών συστημάτων οπτικών ινών που θα συνδέουν τα ελληνικά νησιά προκειμένου να αντιμετωπιστεί ένα σημαντικό εμπόδιο για τη διαθεσιμότητα ευρυζωνικών υπηρεσιών υψηλής ταχύτητας στους τελικούς χρήστες, τόσο μέσω σταθερών όσο και κινητών δικτύων, και ταυτόχρονα, να ενισχυθεί η ικανότητα και η ανθεκτικότητα των υποδομών backhaul που υποστηρίζουν τα δίκτυα 5G.
Το έργο αναμένεται να γεφυρώσει το ψηφιακό χάσμα μεταξύ νησιών και ηπειρωτικής χώρας, επιτρέποντας την παροχή σύγχρονων ηλεκτρονικών υπηρεσιών και, συνεπώς, θα μειώσει τις ανάγκες μεταφοράς.
Η υλοποίηση του έργου θα ακολουθήσει το μοντέλο private DBO – gap funding (δηλαδή ο Ανάδοχος θα αναλάβει το σχεδιασμό, την κατασκευή και τη λειτουργία της υποθαλάσσιας ζεύξης, καθώς και μέρος της χρηματοδότησης, και ο δημόσιος τομέας θα καλύψει το κενό χρηματοδότησης), μετά από ανοικτή διαδικασία διαγωνισμού.
Στον ανάδοχο θα επιβληθούν υποχρεώσεις χονδρικής (σκοτεινές ίνες και/ή λ). Η επένδυση θα σχεδιαστεί για να συμπληρώσει τα υπάρχοντα118 και σχεδιαζόμενα καλώδια με νέες διακλαδώσεις που θα συνδέουν τα νησιά που δεν εξυπηρετούνται. Επιπλέον, θα αναβαθμίσει τις υφιστάμενες υπερφορτωμένες ζεύξεις προκειμένου να αυξήσει την ικανότητα, την αξιοπιστία και την ανθεκτικότητά τους.
Το Έργο έχει συμπεριληφθεί στο Ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης με προσωρινό προϋπολογισμό για δημόσια στήριξη 88,7 εκατ. ευρώ. Ο διαγωνισμός αναμένεται το τρίτο τρίμηνο του 2022 και η ανάθεση της σύμβασης το πρώτο τρίμηνο του 2023. Η γεωφυσική έρευνα του βυθού για την καλωδιακή διαδρομή (που θα εκτελεστεί από τον ανάδοχο) και οι Εγκρίσεις/Αδειοδοτήσεις (που θα ληφθούν από τον ανάδοχο) αναμένεται να ολοκληρωθούν έως το 4ο τρίμηνο του 2024. Η κατασκευή αναμένεται να ξεκινήσει έως το πρώτο τρίμηνο του 2025 και να ολοκληρωθεί έως το τέταρτο τρίμηνο του 2025.
Υποδομές οπτικών ινών σε κτίρια
Στόχος της επένδυσης είναι η προώθηση της σύνδεσης των τελικών χρηστών με δίκτυα πολύ υψηλής χωρητικότητας (VHCN), που αναπτύσσονται κοντά στις κατοικίες τους, μέσω της μείωσης του κόστους της εσωτερικής καλωδίωσης που αποτελεί σημαντικό μέρος του συνολικού κόστους.
Η επένδυση θα βασιστεί σε ένα πρόγραμμα επιδότησης ζήτησης (κουπόνι), που απευθύνεται σε φυσικά πρόσωπα και μικρές επιχειρήσεις για την αναβάθμιση της εσωτερικής καλωδίωσης του κτιρίου τους, ώστε να είναι έτοιμα για σύνδεση σε ένα οπτικό δίκτυο πολύ υψηλής χωρητικότητας. Θα είναι επιλέξιμες τόσο μονοκατοικίες όσο και πολυκατοικίες και, στην περίπτωση των πολυκατοικιών, θα ομαδοποιούνται περισσότερα κουπόνια ώστε η εσωτερική καλωδίωση να καλύπτει όλα τα διαμερίσματα. Τα εξαργυρωμένα κουπόνια θα καλύπτουν το κόστος προς τον εγκαταστάτη ή τον τηλεπικοινωνιακό πάροχο που θα πραγματοποιήσει την κατασκευή.
Σύμφωνα με τη χαρτογράφηση των ιδιωτικών επενδυτικών σχεδίων, σε συνδυασμό με το προβλεπόμενο αποτύπωμα του έργου UFBB, αναμένεται ότι έως το 2023 ο αριθμός των εγκαταστάσεων που θα καλύπτονται θα ανέρχεται σε 3.58 εκατομμύρια ενεργές γραμμές/εγκαταστάσεις (που αντιστοιχούν στο 75,8% όλων των ενεργών γραμμές/εγκαταστάσεις). Ο εκτιμώμενος αριθμός των στοχευόμενων κτιρίων είναι 120.000.
Το Έργο έχει συμπεριληφθεί στο Ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης με προσωρινό προϋπολογισμό για δημόσια στήριξη 131 εκατ. ευρώ. Το RRP εγκρίθηκε τον Ιούλιο του 2021. Η λεπτομερής προετοιμασία του έργου (συμπεριλαμβανομένων των τεχνικών προδιαγραφών καλωδίωσης, του καθορισμού της τιμής του κουπονιού, του Οδηγού εφαρμογής του έργου και του συστήματος πληροφορικής) αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το τέταρτο τρίμηνο του 2022 και το κουπόνι αναμένεται να είναι διαθέσιμο από το πρώτο τρίμηνο του 2023 έως το τέλος των διαθέσιμων πόρων ή το αργότερο το τέταρτο τρίμηνο του 2025.
Super-Fast Broadband Voucher Scheme
Το SFBB ξεκίνησε το 2019 από τη Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων και το χρονικό του διάστημα, έχει ήδη παραταθεί έως τον Μάρτιο του 2022. Το κουπόνι καλύπτει μέρος του κόστους σύνδεσης (δηλαδή εφάπαξ κόστος σύνδεσης ύψους 48 EUR), και κόστος σύνδεσης υψηλής ταχύτητας στο Internet ύψους 13 ευρώ ανά μήνα για μέγιστο 24 μήνες. Έχει ετήσιο προϋπολογισμό ύψους 50 εκατ. ευρώ.
Το έργο έχει ήδη υλοποιηθεί από τη Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων. Η τελική έκθεση αξιολόγησης του τρέχοντος έργου SFBB θα πραγματοποιηθεί στα τέλη του 2022 . Με βάση τα ευρήματα της έκθεσης αξιολόγησης, η Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων θα λάβει τις τελικές αποφάσεις για την παράταση του χρονικού πλαισίου του έργου SFBB και τις απαραίτητες τροποποιήσεις.
Ultra-Fast Broadband
Το έργο στοχεύει στην ανάπτυξη ευρυζωνικών υποδομών υπερ-υψηλών ταχυτήτων, δηλαδή ευρυζωνικών δικτύων που μπορούν να υποστηρίξουν ταχύτητες download άνω των 100 Mbps, σε περιοχές όπου προς το παρόν δεν υπάρχει δίκτυο πρόσβασης επόμενης γενιάς (NGA), δηλαδή κανένα ευρυζωνικό δίκτυο ικανό να υποστηρίζει ταχύτητες άνω των 30 Mbps λήψης και όπου ιδιώτες επενδυτές δεν σχεδιάζουν να δημιουργήσουν τέτοιες υποδομές στο εγγύς μέλλον (λευκές περιοχές NGA).
Μετά από έναν ανταγωνιστικό διάλογο μεταξύ των ενδιαφερόμενων υποψηφίων, η τελική φάση του διαγωνισμού UFBB ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2021 από τη Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων. Αναμένεται ότι η σύμβαση θα υπογραφεί μέχρι το τέλος του 2022 και στη συνέχεια θα ξεκινήσει η τριετής φάση κατασκευής. Η συνολική διάρκεια της περιόδου παραχώρησης είναι 26 έτη.
Ultra-Fast Broadband II
Το σχεδιαζόμενο έργο UFBB ΙΙ, αφορά στην κάλυψη των περιοχών που αναμένεται να παραμείνουν χωρίς πρόσβαση σε σταθερά δίκτυα VHCN έως το 2025, λαμβάνοντας υπόψη τις εκτιμήσεις των παρόχων ηλεκτρονικών επικοινωνιών, αναφορικά με την κάλυψη που θα παρέχουν τα δίκτυά τους σε τεχνολογίες VHCN. Εκτιμάται ότι περί τις 1,695,772 γραμμές συνδρομητών, δεν θα καλύπτονται από δίκτυα VHCN.
Για την οριοθέτηση του ακριβούς πεδίου του έργου θα απαιτηθεί η υποβολή δεσμεύσεων από πλευράς των παρόχων ηλεκτρονικών επικοινωνιών αναφορικά με τις περιοχές τις οποίες προτίθενται να καλύψουν. Οι δεσμεύσεις αυτές θα πρέπει να συνοδεύονται από ισχυρές εγγυήσεις. Η διαδικασία αυτή θα μπορεί να ολοκληρωθεί μετά την ολοκλήρωση των διαγωνιστικών διαδικασιών για το έργο UFBB, ώστε οι πάροχοι να είναι σε θέση να επικαιροποιήσουν τα επενδυτικά τους πλάνα μέχρι και το τέλος του 2025. Αναμένεται ότι αυτό θα συμβεί στο τέλος του πρώτου τριμήνου του 2022.
Αμέσως μετά απαιτείται η σύνταξη των φακέλων έργου προς τις υπηρεσίες της ΕΕ, οι σχετικές μελέτες και η προετοιμασία του τεύχους δημοπράτησης με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 3ο τρίμηνο του 2023. Οι διαδικασίες ανάθεσης και συμβασιοποίησης εκτιμώνται σε περίπου 1 έτος και το διάστημα υλοποίησης σε 3 έτη με αναμενόμενη ολοκλήρωση το τέταρτο τρίμηνο του 2027. Λαμβάνοντας υπόψιν ότι στην συντριπτική πλειοψηφία των περιοχών που θα αποτελούν το πεδίο του έργου θα έχει ήδη αναπτυχθεί δίκτυο FTTC, το συνολικό κόστος ανάπτυξης των υποδομών εκτιμάται σε περίπου 1,2 δισ. ευρώ και η εκτιμώμενη ανάγκη δημόσιας χρηματοδότησης σε 400 εκατ. ευρώ.
WiFi4GR –Ανάπτυξη δημοσίων σημείων ασύρματης ευρυζωνικής πρόσβασης στο διαδίκτυο
Στόχος της επένδυσης είναι η ανάπτυξη δημόσιων σημείων ασύρματης ευρυζωνικής πρόσβασης στο διαδίκτυο (WiFi hotspts) ιδιαίτερα σε σημεία υψηλής συνάθροισης κοινού ή σημεία πολιτιστικού και τουριστικού ενδιαφέροντος.
Το έργο προκηρύχθηκε το πρώτο τρίμηνο του 2021 και έως το τέλος του έτους αναμένεται να συναφθούν Συμφωνίες – Πλαίσιο με τους αναδόχους που θα αναδειχθούν από τη διαγωνιστική διαδικασία. Ακολούθως, το έργο θα χωριστεί σε επιμέρους έργα, ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες της Αναθέτουσας Αρχής και θα συναφθούν πολλαπλές εκτελεστικές συμβάσεις για την υλοποίηση τους.