Απολύτως ικανοποιημένη είναι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) από τις επενδύσεις της στην ελληνική αγορά ακινήτων, όπως αναφέρει, σε συνέντευξή του στο Capital.gr, o Vlaho Kojakovic, Διευθυντής του κλάδου ακίνητης περιουσίας και τουρισμού της EBRD. Τονίζει ότι η Τράπεζα δίνει έμφαση στη χρηματοδότηση περιβαλλοντικά βιώσιμων έργων, τα οποία έχουν θετικό οικονομικό αντίκτυπο, οδηγώντας σε χαμηλότερο κόστος λειτουργίας των κτιρίων. Στόχος της EBRD είναι, όπως επισημαίνει ο Kojakovic, η υποστήριξη της αναβίωσης της ελληνικής αγοράς ακινήτων και η ανάδειξη των επενδυτικών ευκαιριών που παρουσιάζει η χώρα.
Συνέντευξη στον Δημήτρη Δελεβέγκο
Έχουν ήδη παρέλθει δύο χρόνια από το 2017 που η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης προχώρησε σε joint venture με την εταιρεία ανάπτυξης ακινήτων Dimand με αντικείμενο την υλοποίηση έργων αστικής ανάπλασης. Είστε ικανοποιημένοι από την επιλογή σας να επενδύσετε στο ελληνικό real estate;
Απολύτως. Η Dimand έχει περισσότερα από 10 χρόνια εμπειρίας και ένα καλό ιστορικό υλοποίησης έργων ανάπλασης βιομηχανικών εγκαταστάσεων και είμαστε πολύ χαρούμενοι που επιλέξαμε να συνεργαστούμε μαζί της. Μπορούμε ήδη να διακρίνουμε μια εντυπωσιακή πρόοδο στην ανάπλαση των πρώην βιομηχανικών εγκαταστάσεων της καπνοβιομηχανίας Παπαστράτου στον Πειραιά. Το έργο αυτό έδειξε το βάθος και το εύρος των προσδοκιών μας για την ελληνική αγορά και είναι πλήρως εναρμονισμένο με τη νέα στρατηγική μας για τον τομέα των ακινήτων και του τουρισμού, που εγκρίθηκε την προηγούμενη εβδομάδα. Η EBRD θα συνεχίσει να επιδιώκει παρόμοια έργα με αυτό της Dimand στο μέλλον.
Εκτός από αυτό το έργο όμως, από το 2017 έχουμε αυξήσει περαιτέρω την υποστήριξη μας για αυτό τον τομέα. Για παράδειγμα, τον Ιούλιο προχωρήσαμε σε χρηματοδότηση 50 εκατ. ευρώ στην Pangaea (νυν Prodea Investments), την κορυφαία εταιρεία επενδύσεων σε ακίνητα της χώρας, για την υποστήριξη “πράσινων” επενδύσεων στον τομέα των ακινήτων στην Ελλάδα.
Το οικοδομικό απόθεμα της Ελλάδας έχει επείγουσα ανάγκη εκσυγχρονισμού και ανακαίνισης μετά από χρόνια υποεπενδύσεων λόγω της παρατεταμένης χρηματοπιστωτικής κρίσης. Και εδώ είναι που η EBRD είναι απαραίτητη και μπορεί να βοηθήσει χάρη στη μοναδική εμπειρία της.
Σε ποια είδους έργα ανάπτυξης ακινήτων επενδύει η EBRD; Η Τράπεζα επικεντρώνεται στη χρηματοδότηση έργων με πράσινο αποτύπωμα. Αποτελεί η αειφορία και η περιβαλλοντική βιωσιμότητα προϋπόθεση για ισχυρές αποδόσεις;
Την περασμένη εβδομάδα δημοσιεύσαμε τη νέα στρατηγική μας για τα ακίνητα και τον τουρισμό, στην οποία καθορίσαμε τους τομείς και τα είδη των έργων που θέλουμε και που πρέπει να στοχεύσουμε για την περίοδο 2020-2024. Πρόκειται κυρίως για εμπορικά ακίνητα και εφοδιαστικά κέντρα, καθώς και για ξενοδοχεία και άλλα ακίνητα στον χώρο της φιλοξενίας. Θα στοχεύσουμε επίσης σε επενδύσεις σε υποβαθμισμένες βιομηχανικές περιοχές, χαρτοφυλάκια ακινήτων και καίριες κομβικές τοποθεσίες σε πόλεις.
Είναι αλήθεια ότι εστιάζουμε σε περιβαλλοντικά βιώσιμα έργα. Οι επενδύσεις σε πράσινα κτίρια είναι μια από τις κύριες προτεραιότητές μας. Ο λόγος για τον οποίο εστιάζουμε στα πράσινα κτίρια είναι ότι η αποστολή της EBRD είναι να προωθήσει βιώσιμες οικονομίες, οι οποίες – μεταξύ άλλων – παράγουν χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και είναι ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή. Η νέα μας στρατηγική είναι εναρμονισμένη με τους στόχους της αειφόρου ανάπτυξης που έχουν τεθεί από τα Ηνωμένα Έθνη και τη συμφωνία των Παρισίων για την κλιματική αλλαγή, και αντικατοπτρίζει το ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν τα πράσινα κτίρια και οι πράσινες πόλεις στην αντιμετώπιση των προκλήσεων της κλιματικής αλλαγής.
Η μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα των κτιρίων, η βελτίωση των επιχειρησιακών τους επιδόσεων (για παράδειγμα με την εξοικονόμηση νερού και ενέργειας) και η ενίσχυση της ανθεκτικότητας τους με καινοτόμες έξυπνες λύσεις μπορούν πράγματι να κάνουν τη διαφορά.
Οι πράσινες επενδύσεις συμβάλλουν στην ευημερία των κατοίκων με τη δημιουργία πιο υγιούς εσωτερικού περιβάλλοντος και καλύτερου μικροκλίματος που επιτρέπει μεγαλύτερη παραγωγικότητα. Οι πράσινες επενδύσεις περιλαμβάνουν επίσης τεχνικές κλιματικής ανθεκτικότητας που επεκτείνουν τόσο τη διάρκεια ζωής των ακινήτων όσο και την αντοχή τους στην αναμενόμενη υψηλότερη θερμική καταπόνηση. Έχουν επίσης θετικό οικονομικό αντίκτυπο, οδηγώντας σε χαμηλότερο κόστος λειτουργίας των κτιρίων. Όλα αυτά καθιστούν τα ακίνητα ελκυστικότερα για μελλοντικούς μισθωτές και αγοραστές.
Τα περιβαλλοντικά βιώσιμα κτίρια γίνονται όλο και πιο κοινά, αλλά εξακολουθούν να είναι πολύ δαπανηρά στις περισσότερες από τις χώρες που επενδύει η EBRD. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η συνεισφορά της EBRD είναι απαραίτητη.
Ποιες επενδυτικές προοπτικές παρουσιάζει η εγχώρια αγορά ακινήτων;
Το ελληνικό real estate έχει προσελκύσει ξανά το ενδιαφέρον επενδυτών, ξένων και Ελλήνων, χάρη στην οικονομική ανάκαμψη της χώρας. Οι προοπτικές είναι πλέον θετικές με νέες επενδύσεις, ανακαινίσεις και αναβαθμίσεις να πραγματοποιούνται σε διάφορες πόλεις. Η EBRD έχει ως στόχο να συνεχίσει να υποστηρίζει την αναβίωση του τομέα των ακινήτων και να δείξει στους επενδυτές τις ευκαιρίες που έχει να προσφέρει η χώρα.
Ποιες κατηγορίες στην ελληνική αγορά ακινήτων θα αποτελούσαν επενδυτική ευκαιρία;
Όπως ήδη ανέφερα, η EBRD θα επικεντρωθεί σε εμπορικά, logistics / βιομηχανικά και ξενοδοχειακά ακίνητα και θεωρώ ότι το ίδιο θα συμβεί και με τους περισσότερους επενδυτές. Εξακολουθεί να υπάρχει έλλειψη επαρκών αποθεμάτων, και ταυτόχρονα αυξανόμενη ζήτηση για σύγχρονα και βιώσιμα ακίνητα στην ελληνική αγορά.
Αυτή τη στιγμή, ο τομέας γραφείων κατηγορίας Α στην Ελλάδα παραμένει ανεπαρκής, ενώ η βελτίωση των μακροοικονομικών δεικτών υποστηρίζει την αυξημένη ζήτηση. Από το 2013 οι αποδόσεις των εκμισθώσεων ακινήτων πρώτης κατηγορίας στην Ελλάδα παρουσιάζουν μία τάση συμπίεσης, παρά την επιτάχυνση της αύξησης των μισθωμάτων. Η τάση αυτή υποστηρίζεται από περιορισμένη αναπτυξιακή δραστηριότητα και υψηλή ζήτηση.
Ο τομέας των εμπορικών ακινήτων εμφανίζεται επίσης ισχυρός λόγω της ζήτησης από διεθνείς εταιρείες και υποστηρίζεται από την αύξηση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών και τον αριθμό ρεκόρ των τουριστικών αφίξεων. Οι αποδόσεις ενοικίασης εμπορικών ακινήτων παρουσιάζουν παρόμοιες τάσεις με εκείνες των γραφείων, παρά τις πρόσφατες εξελίξεις που θα έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση της προσφοράς.
Η EBRD ενδιαφέρεται ιδιαίτερα να εξετάσει ευκαιρίες αστικής αναγέννησης. Η μοναδική μας θέση μάς επιτρέπει να παρέχουμε κεφάλαια για την ανάπτυξη εμπορικών ακινήτων και παράλληλα να συνεργαζόμαστε με τις τοπικές αρχές για να διασφαλίσουμε την άρση σχετικών εμποδίων και προβλημάτων. Ο συνδυασμός των παραπάνω υποστηρίζει τις τοπικές αρχές αλλά και διευκολύνει την ικανότητα του ιδιωτικού τομέα να παραδώσει αυτά τα πολύ αναγκαία έργα.