Ανοιχτό ή κλειστό; Ιδού η απορία που έχει τροφοδοτήσει διαχρονικά μια θεμελιώδη συζήτηση στον κόσμο της τεχνητής νοημοσύνης: τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα θα πρέπει να είναι ιδιόκτητα -ελεγχόμενα από τους κατασκευαστές τους- ή ανοιχτού κώδικα, με συνεισφορές από την ευρύτερη κοινότητα;
Ορισμένες ηγετικές εταιρείες της βιομηχανίας, όπως η OpenAI, η Microsoft και η Google, πιστεύουν ότι είναι πιο λογικό να διατηρούνται τα μοντέλα υπό αυστηρότερο έλεγχο. Αλλά άλλοι, όπως η IBM και η Meta, έχουν την πεποίθηση ότι μια ανοικτή προσέγγιση έχει περισσότερο νόημα.
Η ανάγκη για μια κοινότητα
Η IBM και η Meta συνεργάστηκαν με μια ομάδα περισσότερων από 50 άλλων εταιρειών, ερευνητικών ομάδων και ακαδημαϊκών ιδρυμάτων για να εγκαινιάσουν την AI Alliance, μια κοινότητα που επικεντρώνεται στην προώθηση της «ανοικτής, ασφαλούς και υπεύθυνης τεχνητής νοημοσύνης». Άλλες μεγάλες εταιρείες που συμμετέχουν στην ομάδα είναι η Intel, η Advanced Micro Devices, η Oracle, η ServiceNow, η Sony, η SoftBank και η Dell Technologies.
Η ομάδα περιλαμβάνει επίσης νεοφυείς επιχειρήσεις όπως η HuggingFace, μια αγορά για μοντέλα AI, η Stability AI, η οποία κατασκευάζει μοντέλα ανοιχτού κώδικα, και η εταιρεία κατασκευής τσιπ AI Cerebras. Τα ακαδημαϊκά μέλη περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, το Yale, το UC Berkeley, το Cornell, το Dartmouth, το Πανεπιστήμιο του Illinois και το Πανεπιστήμιο του Τόκιο. Η NASA, το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών και το CERN είναι επίσης μέλη.
Ανακοινώνοντας την AI Alliance, η ομάδα υποστήριξε ότι «η ανοικτή και διαφανής καινοτομία είναι απαραίτητη για να ενδυναμωθεί ένα ευρύ φάσμα ερευνητών, κατασκευαστών και υιοθετών Τεχνητής Νοημοσύνης με τις πληροφορίες και τα εργαλεία που απαιτούνται για την αξιοποίηση αυτών των επιτευγμάτων με τρόπους που προτεραιοποιούν την ασφάλεια, την ποικιλομορφία και τις οικονομικές ευκαιρίες και οφέλη για όλους».
Η πρωτοβουλία της AI Alliance δήλωσε ότι σχεδιάζει να αναπτύξει «πρότυπα αναφοράς και αξιολόγησης, εργαλεία και άλλους πόρους» για να βοηθήσει στην ανάπτυξη συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης. Μεταξύ άλλων, η ομάδα λέει ότι θέλει να βοηθήσει στη δημιουργία πολύγλωσσων μοντέλων που μπορούν να «βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που αφορούν ολόκληρη την κοινωνία στο κλίμα, την εκπαίδευση και όχι μόνο».
Η ισχύς εν τη ενώσει
Είναι λογικό η IBM και η Meta να κρατούν τα ηνία συγκεκριμένης πρωτοβουλίας. Η Meta έχει καταστήσει το μεγάλο γλωσσικό μοντέλο Llama 2 ανοικτού κώδικα, ελεύθερο προς χρήση τόσο για ερευνητικούς όσο και για εμπορικούς σκοπούς. Ενώ από την πλευρά της, η IBM έχει μακρά ιστορία στο λογισμικό ανοικτού κώδικα – η εταιρεία κατέχει την Red Hat, η οποία παρέχει υπηρεσίες για τους χρήστες συστημάτων Linux.
Ο Dario Gil, διευθυντής ερευνών της IBM, σημειώνει ότι η αρχική ομάδα των μελών της AI Alliance επενδύει συνολικά περισσότερα από 80 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως σε έρευνα και ανάπτυξη, με περισσότερα από 1 εκατομμύριο μέλη προσωπικού. «Αυτό που διακυβεύεται δεν είναι τίποτα λιγότερο από το μέλλον της τεχνητής νοημοσύνης», εξηγεί.
Ο Gil φρόντισε να δηλώσει ότι δεν είναι αντίθετος στη δημιουργία ιδιόκτητου λογισμικού και πιστεύει ότι θα υπάρχει χώρος και για τις δύο προσεγγίσεις. Αλλά όπως και με το Linux, λέει, η IBM βλέπει δύναμη σε ένα μοντέλο ανοιχτού κώδικα. «Μια βιομηχανία τεχνητής νοημοσύνης για την υγεία πρέπει να έχει ένα ζωντανό, ανοιχτό οικοσύστημα».
To μέλλον της ΑΙ
Η Meta υπήρξε επίσης ένας πρώιμος υποστηρικτής της προσέγγισης του ανοικτού κώδικα στην τεχνητή νοημοσύνη. «Πιστεύουμε ότι είναι καλύτερα όταν η ΑΙ αναπτύσσεται ανοιχτά – περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να έχουν πρόσβαση στα οφέλη, να δημιουργήσουν καινοτόμα προϊόντα και να εργαστούν για την ασφάλεια}, δήλωσε ο Nick Clegg, πρόεδρος της Meta για τις παγκόσμιες υποθέσεις. «Η AI Alliance φέρνει κοντά ερευνητές, προγραμματιστές και εταιρείες για να μοιραστούν εργαλεία και γνώσεις που μπορούν να μας βοηθήσουν όλους να σημειώσουμε πρόοδο, είτε τα μοντέλα μοιράζονται ανοιχτά είτε όχι».
Η συζήτηση για την ανοικτή ή κλειστή ΑΙ μοιάζει να πηγάζει από το ίδιο ερώτημα που αναπτύχθηκε πριν από δεκαετίες γύρω από τα λειτουργικά συστήματα υπολογιστών, με το Linux ως εναλλακτικό λειτουργικό σύστημα ανοικτού κώδικα σε σχέση με τις ιδιόκτητες επιλογές όπως τα Windows και το Unix. Η IBM παίζει παρόμοιο ρόλο εδώ, όπως έπραξε και στη δημιουργία του Linux Foundation, μιας ομάδας προγραμματιστών του Linux, πριν από δύο και πλέον δεκαετίες.
Ο Gil μίλησε στο Barron’s από το IBM Quantum Summit, την ετήσια εκδήλωση της εταιρείας που επικεντρώνεται στην κβαντική πληροφορική, σχετικά με το ότι «η “συμμαχία” αυτή επικεντρώνεται σε έξι τομείς, συμπεριλαμβανομένων των κανονισμών και της ασφάλειας, ως βραχυπρόθεσμες πρωτοβουλίες. Σύντομα, μάλιστα, θα κυκλοφορήσει ένα εργαλείο συγκριτικής αξιολόγησης για την ασφάλεια και την επικύρωση μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης».
Όπως έχει σημειώσει στο παρελθόν, η IBM βλέπει το μέλλον της πληροφορικής να περιλαμβάνει τρία στοιχεία: κλασική πληροφορική υψηλής ακρίβειας, επεξεργασία και τεχνητή νοημοσύνη με ουδέτερη βάση και κβαντική πληροφορική με βάση qubit. «Μην τα σκέφτεστε ανεξάρτητα», λέει. Το μέλλον της πληροφορικής θα περιλαμβάνει τη σύγκλιση και των τριών.
