Του Χάρη Φλουδόπουλου
Η τιμή TTF του φυσικού αερίου υποχώρησε την Παρασκευή στα 22,53 ευρώ/MWh, τιμή που είχαμε να δούμε από τον Μάιο του 2021, δηλαδή πριν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και το ξέσπασμα της ενεργειακής κρίσης, που λειτούργησε ως θρυαλλίδα για το ευρωπαϊκό ενεργειακό σύστημα γενικότερα.
Πίσω από την υποχώρηση των τιμών του αερίου βρίσκονται μια σειρά από παράγοντες όπως οι άφθονες εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG, ο ήπιος χειμώνας και οι υψηλές θερμοκρασίες, αλλά και η μείωση της ζήτησης λόγω των υψηλών τιμών του αερίου τα τελευταία χρόνια. Έτσι τα επίπεδα του φυσικού αερίου στους αποθηκευτικούς χώρους της Ευρώπης παραμένουν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα για φέτος, γεγονός που πιέζει προς τα κάτω τις τιμές. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, τα αποθέματα του φυσικού αερίου στις αποθήκες της ΕΕ βρίσκονται στο 64,7% της συνολικής αποθηκευτικής ικανότητας.
Υπενθυμίζεται ότι τα πρώτα σημάδια της ενεργειακής κρίσης έγιναν ορατά το 2021 όταν η Ρωσία ασκώντας πιέσεις προς την Ευρώπη για να εγκρίνει την έναρξη λειτουργίας του αγωγού Nord Stream 2 άρχισε να στέλνει λιγότερο φυσικό αέριο προς τη Γηραιά Ήπειρο. Ωστόσο η κορύφωση των τιμών του φυσικού αερίου ήρθε το 2022 όταν μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι ρωσικές εξαγωγές αερίου συμπιέστηκαν ακόμη περισσότερο. Έτσι το καλοκαίρι του 2022 οι τιμές του φυσικού αερίου εκτοξεύτηκαν πάνω από τα 300 ευρώ/MWh.
Η κατακόρυφη αύξηση των εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG, από χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες αλλά και οι ευνοϊκές καιρικές συνθήκες για δύο διαδοχικούς χειμώνες βοήθησαν ώστε η Ευρώπη να αντεπεξέλθει στο νέο status.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το ρωσικό αέριο που αντιπροσώπευε περίπου το 40% των συνολικών προμηθειών της ΕΕ πλέον έχει μειωθεί σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο 8%.
Πλέον με την Ευρώπη να έχει προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες εκτιμάται ότι η μεγαλύτερη δοκιμασία έχει περάσει και πλέον η ενεργειακή κρίση βρίσκεται κοντά στο τέλος της.
Τι θα μπορούσε να απειλήσει την ισορροπία που έχει επιτευχθεί; Το γεγονός ότι η εξάρτηση της Ευρώπης συνεχίζει να υφίσταται απλώς έχει διαφοροποιηθεί: από τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου στις εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου που μεταφέρεται μέσω θαλάσσης κυρίως από τις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά και τη Μέση Ανατολή. Αυτό σημαίνει ότι η Ευρώπη ανταγωνίζεται για τις ίδιες προμήθειες αερίου με την επίσης εξαρτώμενη από εισαγωγές LNG Ασία (Ιαπωνία, αλλά και Κίνα). Μάλιστα, σύμφωνα με εκτιμήσεις των αναλυτών, μέχρι το 2026 -όταν και αναμένεται να είναι διαθέσιμη στην παγκόσμια αγορά η νέα παραγωγή LNG από το Κατάρ και τις ΗΠΑ- η παγκόσμια ζήτηση αναμένεται να συνεχίσει να υπερβαίνει την προσφορά.
Με απλά λόγια, η ενεργειακή κρίση βρίσκεται κοντά στο τέλος της, όμως οι κίνδυνοι για ενδεχόμενες νέες ανατιμήσεις στην τιμή του αερίου παραμένουν υπαρκτοί, τουλάχιστον για τον επόμενο χειμώνα.
