Mετά τις αντιρρήσεις των αρχιτεκτόνων ήρθε και η ένσταση των πολιτών για το νέο εκθεσιακό κέντρο της Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης. Γεγονός είναι ότι παρά τον κίνδυνο να χαρακτηριστούν κι αυτοί «σκοταδιστές», όπως εκείνοι που προσέφυγαν για τον σταθμό Βενιζέλου του Μετρό, είκοσι Θεσσαλονικείς -ανάμεσά τους διακεκριμένοι πανεπιστημιακοί, αρχιτέκτονες, μηχανικοί, πολεοδόμοι, νομικοί, πολιτικοί και άλλοι- ζητούν την απόσυρση του Πολεοδομικού Σχεδίου Εφαρμογής για την ανάπλαση του εκθεσιακού κέντρου.
Η ένσταση κατατέθηκε στον Δήμο Θεσσαλονίκης, στην ιστοσελίδα του οποίου αναρτήθηκε «πλημμελώς», όπως αναφέρεται, διότι δεν αναρτήθηκαν και τα συνημμένα σχετικά έγγραφα που μνημονεύονται στην εισήγηση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας κι αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της εισήγησης.
Από κει και πέρα αναφέρονται μια σειρά λόγοι νομικής κι επιστημονικής τεκμηρίωσης, για τους οποίους ζητείται η απόσυρση του σχεδίου ανάπλασης.
Σύμφωνα με τους πολίτες που καταθέτουν την ένσταση, η ανάπλαση στηρίζεται σε μια… στρεβλή φιλοσοφία: την παγιωμένη αντίληψη της διοίκησης της ΔΕΘ (σ.σ. ήταν η ίδια και επί ΣΥΡΙΖΑ) να κινητοποιήσει ιδιωτικά κεφάλαια, γι’ αυτό στο σχέδιο περιλαμβάνει εντός του νέου εκθεσιακού κέντρου την κατασκευή ξενοδοχείου, αλλά και εμπορικές δραστηριότητες. Σύμφωνα με όσα επισημαίνονται:
1. Ο ελεύθερος χώρος στην πραγματικότητα περιορίζεται σημαντικά σε σχέση με τον υφιστάμενο, αφού η ζώνη ανοικοδόμησης πιάνει όλη τη βόρεια πλευρά και κατεβαίνει προς τη θάλασσα.
2. Ο χώρος που απομένει δεν έχει την έννοια του μητροπολιτικού πάρκου, όπως ήταν η αρχική προοπτική, ούτε καν του πάρκου με αύξηση του πρασίνου για τους πολίτες. Ας σημειωθεί ότι η Θεσσαλονίκη είχε στο παρελθόν και τη θλιβερή πανευρωπαϊκή πρωτιά της πόλης με το λιγότερο πράσινο ανά κάτοικο, κάτι που ως φαίνεται δεν λήφθηκε καθόλου υπόψη.
3. Οι κτιριακοί όγκοι που θα δημιουργηθούν είναι πολύ μεγαλύτεροι από τους υπάρχοντες. Θα υπάρχουν πλέον κτίρια έως 30 μέτρα ύψος, που θίγουν ευθέως την πόλη καταστρατηγώντας τους πολεοδομικούς άξονες.
4. Κόβει την πόλη σε δύο κομμάτια, διαχωρίζοντας ουσιαστικά το κέντρο από τις ανατολικές περιοχές, αντί να λειτουργεί συζευκτικά και να φέρνει την πόλη σε επικοινωνία.
5. Ο κτιριακός όγκος εξυπηρετεί τις εκθεσιακές λειτουργίες μόνο κατά τα 2/3. Το υπόλοιπο 1/3 αποδίδεται σε εμπορικές λειτουργίες και ξενοδοχειακές υποδομές. Η επιλογή αυτή λειτουργεί ανταγωνιστικά με την πόλη, αφού μια ανάσα μακριά υπάρχει η αγορά με πλήθος εμπορικών δραστηριοτήτων και πολυάριθμων ξενοδοχείων κάθε κατηγορίας. Πρόκειται για μια επιλογή που λειτουργεί ανταγωνιστικά προς την πόλη, περιορίζει τη δραστηριότητα της ΔΕΘ και σε καμία περίπτωση δεν ενισχύει την απαιτούμενη αλληλεπίδραση.
6. Τα σχέδια προβλέπουν τη δημιουργία πάρκινγκ με 2.100 θέσεις στάθμευσης, προσελκύοντας πλήθος αυτοκινήτων σε μια ήδη επιβαρυμένη κυκλοφοριακά περιοχή απ’ όπου διέρχονται η Εγνατία και η Λεωφόρος Στρατού.
7. Το εκθεσιακό κέντρο είναι χωροθετημένο ανέκαθεν ανάμεσα σε δύο πανεπιστημιακά ιδρύματα, το ΑΠΘ και το ΠΑΜΑΚ, με τα οποία τώρα φαίνεται να διαρρηγνύει κάθε σχέση, παρότι οι εκθέσεις του μέλλοντος θα έπρεπε να εκμεταλλεύονται όλη την τεχνολογία και τη γνώση που παράγεται σε αυτά. Αντιθέτως, ακολουθείται η επιλογή των διαχωριστικών τειχών…
Υπάρχει όμως, και μια σειρά άλλων ζητημάτων. Θυμίζουμε πως η αρχική ιδέα για το νέο εκθεσιακό κέντρο ήταν να μετακινηθεί στη δυτική πλευρά της Θεσσαλονίκης στηρίζοντας την ανάπτυξη και εκείνων των περιοχών που δεκαετίες τώρα είναι πνιγμένες στη βιομηχανική και βιοτεχνική δραστηριότητα. Η ιδέα αυτή δυστυχώς εγκαταλείφθηκε στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης λόγω υψηλού κόστους. Ομως, όπως λένε οι πολίτες που κατέθεσαν την ένσταση, αναλόγως υψηλό δεν είναι το τίμημα για τη ριζική ανάπλαση της ΔΕΘ στο κέντρο της πόλης, συν την απώλεια ενός απαραίτητου μητροπολιτικού πάρκου;
Επιπλέον, αναπότρεπτος είναι και ο κίνδυνος αποκάλυψης αρχαιοτήτων κατά τη διάρκεια των κατασκευαστικών εργασιών, κάτι που σημαίνει σημαντική καθυστέρηση της ανάπλασης. Οπως εξηγούν, ήδη οι αρχαιολόγοι έχουν εντοπίσει υπολείμματα οικισμού 7 χιλιάδων ετών κοντά στο Παλέ Ντε Σπορ, ενώ βεβαιωμένα υπάρχουν από κάτω ρωμαϊκά κοιμητήρια κι ένα μεγάλο εκκλησιαστικό συγκρότημα. Ακόμη κι αν αυτά ειπωθεί ότι δεν έχουν καμιά αρχαιολογική αξία, μόνο η καθυστέρηση για την αρχαιολογική έρευνα «θα τινάξει το έργο στον αέρα».
Η ένσταση που κατατέθηκε αναμένεται να αποτελέσει θέμα συζήτησης στο δημοτικό συμβούλιο Θεσσαλονίκης, πιθανώς μάλιστα και σε ειδική συνεδρίαση. Θυμίζουμε ότι έχει προηγηθεί και η αντίδραση της Αρχιτεκτονικής Σχολής του ΑΠΘ, που βρίσκεται σε ευθεία γραμμή με τις επιστημονικά τεκμηριωμένες αναφορές των ενισταμένων, ενώ κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει υπό τις συνθήκες αυτές και μια προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας.