Στην παγίδα των τεκμηρίων εγκλωβίζεται κάθε χρόνο ένας στους τέσσερις φορολογούμενους. Πολλές φορές η «μάχη» με τα τεκμήρια είναι άνιση καθώς τα νοικοκυριά αδυνατούν να δικαιολογήσουν τις τεκμαρτές δαπάνες με αποτέλεσμα να καλούνται να πληρώσουν έξτρα φόρο για εισοδήματα που δεν έχουν αποκτήσει.
Ωστόσο, υπάρχει ένας «μαγικός» κωδικός στη φορολογική δήλωση, ο οποίος μπορεί να καλύψει τα τεκμήρια και να σβήσει τις φορο-επιβαρύνσεις.
Κωδικοί στις φορολογικές δηλώσεις
Πρόκειται για τον κωδικό 787-788 στον οποίο δηλώνεται η ανάλωση κεφαλαίου.
Συγκεκριμένα, στον κωδικό αυτόν, συμπληρώνεται το ποσό του κεφαλαίου που έχουν οι φορολογούμενοι από αποταμιεύσεις προηγούμενων (συνεχόμενων) χρόνων, τα οποία δηλώνουν ότι ξόδεψαν το 2022, εφόσον αποδεικνύουν ότι για τα εισοδήματα αυτά φορολογήθηκαν ή απαλλάχθηκαν από τον φόρο νόμιμα. Μάλιστα μπορούν να επικαλεστούν εισοδήματα που είχαν πριν από 5, 10, 20 ή περισσότερα χρόνια.
Για παράδειγμα, φορολογούμενος ο οποίος το 2022 είχε πραγματικό εισόδημα 15.000 ευρώ και τεκμαρτές δαπάνες διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων 25.000 ευρώ, μπορεί να ανατρέξει στο παρελθόν και να επικαλεστεί εισοδήματα, τα οποία καλύπτουν το ποσό των 10.000 ευρώ που είναι διαφορά πραγματικού και τεκμαρτού εισοδήματος. Βασική προϋπόθεση είναι τα προηγούμενα χρόνια να υπήρχαν δηλωμένα εισοδήματα ικανά να καλύψουν τις τεκμαρτές δαπάνες.
Πώς λειτουργεί το μέτρο
Οι φορολογούμενοι που βρίσκονται αντιμέτωποι με τον εφιάλτη των τεκμηρίων και θέλουν να αποφύγουν την πληρωμή έξτρα φόρου θα πρέπει να ακολουθήσουν τα εξής βήματα:
Αναζητήστε τις φορολογικές δηλώσεις των προηγούμενων ετών. Δηλώσεις που υποβλήθηκαν από το 2003 και μετά (χρήση 2002) τις βρίσκετε στην πλατφόρμα της ΑΑΔΕ μέσω της οποίας υποβάλλονται οι φορολογικές δηλώσεις. Αν επικαλεστείτε εισοδήματα παλαιότερων ετών, τότε θα πρέπει να έχετε κρατήσει αντίγραφα ή να τις ζητήσετε από την Εφορία.
Για κάθε έτος θα πρέπει: α) να αθροίσετε όλα τα εισοδήματα από μισθούς ή συντάξεις, επιδόματα, ενοίκια, εισοδήματα από επιχειρηματική δραστηριότητα, τόκους καταθέσεων, μερίσματα κ.λπ., τα ποσά από πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων (ακίνητα, αυτοκίνητα) ή άλλα εισοδήματα όπως εφάπαξ παροχές ασφαλιστικών ταμείων, κέρδη από λαχεία, δωρεές και β) να προσθέσετε τα ποσά των τεκμηρίων διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων που ελήφθησαν υπόψη για κάθε έτος. Δηλαδή θα προσθέσετε τα τεκμήρια για κατοικίες, Ι.Χ. αυτοκίνητα, πισίνες, σκάφη, δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία, υπηρετικό προσωπικό, καθώς και τα ποσά που δηλώσατε στις ίδιες δηλώσεις ότι δαπανήσατε για να αποκτήσετε περιουσιακά στοιχεία (ακίνητα, Ι.Χ. αυτοκίνητα, σκάφη, κινητά αντικείμενα μεγάλης αξίας κ.λπ.).
Στη συνέχεια, από το άθροισμα των εισοδημάτων θα πρέπει να αφαιρέσετε τα ποσά των τεκμηρίων του ίδιου έτους.
Το ποσό που απομένει για κάθε έτος είναι το εισόδημα που μπορείτε να επικαλεστείτε για την κάλυψη των τεκμηρίων.
Τα ποσά που θα αναγραφούν στον κωδικό 787-788 πρέπει να αποδεικνύονται από τα δεδομένα των φορολογικών δηλώσεων των παρελθόντων ετών που θα επικαλεστεί ο φορολογούμενος.
Η επίκληση των παλαιότερων εισοδημάτων γίνεται μέχρι το ποσό που απαιτείται κάθε φορά και εφόσον υπάρχει «απόθεμα». Δηλαδή ο φορολογούμενος που έχει απόθεμα ύψους 50.000 ευρώ από προηγούμενες φορολογικές δηλώσεις, αν χρησιμοποιήσει για το έτος 2022 το ποσό των 10.000 ευρώ, για τα επόμενα έτη θα έχει διαθέσιμο ποσό ύψους 40.000 ευρώ, το οποίο σταδιακά θα απομειώνεται.
Χωριστές δηλώσεις
Στις χωριστές δηλώσεις συζύγων δεν δύνανται τα εισοδήματα του ενός συζύγου να καλύψουν τα τεκμήρια του άλλου, καθώς τα τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης βαρύνουν τον κάθε σύζυγο ατομικά.
Το ελάχιστο ποσό αντικειμενικών δαπανών για κάθε σύζυγο στην περίπτωση χωριστών δηλώσεων είναι 3.000 ευρώ. Οσον αφορά τη δυνατότητα κάλυψης τεκμηρίων με ανάλωση κεφαλαίου, δεν μπορεί να γίνει επίκληση εισοδημάτων από τη χωριστή δήλωση του άλλου συζύγου. Από τις κοινές δηλώσεις προηγούμενων ετών ο κάθε σύζυγος μπορεί να επικαλεστεί ανάλωση κεφαλαίου μόνο από τα δικά του εισοδήματα.
