Ακίνητα: 3+1 παρεμβάσεις για να «ζωντανέψει» η αγορά – Στο “μενού”… ζεστό χρήμα, μειώσεις φόρων, «πάγος» σε ΦΠΑ

Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης
Αιχμή του δόρατος στην προσπάθεια να «ζωηρέψει» η οικοδομή θα είναι οι νέοι κύκλοι «Εξοικονομώ –Αυτονομώ», αλλά και «εμβληματικά» έργα όπως για παράδειγμα η Διπλή Ανάπλαση, δράσεις που θα υποστηριχτούν κυρίως με επιδοτήσεις και φορο-απαλλαγές. Όμως για να έχει νόημα και η όποια έξαρση της οικοδομικής δραστηριότητας διαμορφώνεται και ένα πλαίσιο που ευνοεί τις αγοραπωλησίες, αλλά και την κατοχή ακινήτων, κάτι που «μεταφράζεται» σε μειώσεις φόρων. Ο σχεδιασμός ουσιαστικά περιλαμβάνει 3+1 παρεμβάσεις.

«Κοκτέιλ» ζεστού χρήματος και… φοροαπαλλαγών στο Εξοικονομώ
Η λογική των προηγούμενων κύκλων «Εξοικονομώ-Αυτονομώ» εγκαταλείπεται και από τους επόμενους κύκλους που αρχίζουν το Φθινόπωρο, υιοθετείται ένα νέο μοντέλο προϋποθέσεων, διαδικασιών και επιδοτήσεων για την ενεργειακή αναβάθμιση μιας κατοικίας: Την περίοδο 2021-2027 τα κονδύλια θα πολλαπλασιαστούν και δεν θα προέρχονται μόνο από κοινοτικά προγράμματα, αλλά και από δύο άλλες πηγές: φιλικά προς τους καταναλωτές δάνεια και φορολογικά κίνητρα από το Υπουργείο Οικονομικών. Συγκεκριμένα, στο νέο πρόγραμμα εξετάζονται:

• Επιδοτήσεις από το ΕΣΠΑ ή άλλες κοινοτικές πηγές
• Τραπεζική ενίσχυση μέσω Green-bonds
• Χρηματοδότηση με την μέθοδο ESCO
• Απαλλαγή/μείωση ΦΠΑ για τις παρεμβάσεις
• Απαλλαγή/μειώσεις ΕΝΦΙΑ

Εκπτώσεις φόρου για… ανακαινίσεις
Μια τριετία… εκπτώσεων φόρου έως 1.600 ευρώ για εργασίες ανακαίνισης, επισκευής και ενεργειακής αναβάθμισης ακινήτων θα προβλέπει σχετική απόφαση του Υπουργείου Οικονομικὠν που θα δημοσιευθεί τις επόμενες μέρες. Με την απόφαση αυτή θα καθορίζονται οι προϋποθέσεις, οι όροι και η διαδικασία εφαρμογής του φορομπόνους του 40%. Συγκεκριμένα:
1.Οι δαπάνες που πραγματοποιούν από την 1-1-2020 μέχρι και 31-12-2022 οι ιδιοκτήτες κατοικιών και λοιπών κτιρίων για να εξοφλήσουν αμοιβές παροχής υπηρεσιών που σχετίζονται με την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση των ακινήτων τους, θα μειώνουν σε ποσοστό 40% του ύψους τους, τον φόρο εισοδήματός τους για τα επόμενα 4 χρόνια.
2.Το συνολικό ποσό των εκπιπτόμενων δαπανών θα κατανέμεται ισόποσα στα 4 επόμενα έτη και το ποσό που αντιστοιχεί σε κάθε έτος θα μειώνει τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων που θα βεβαιώνεται στον φορολογούμενο ιδιοκτήτη κατά το έτος αυτό. Σε κάθε περίπτωση θα ισχύει ανώτατο όριο 16.000 ευρώ στο ύψος των δαπανών που θα μπορούν να ληφθούν υπόψη. Ως εκ τούτου το ανώτατο ποσό έκπτωσης που θα μπορεί να χορηγηθεί σε κάθε ιδιοκτήτη ανέρχεται σε 6.400 ευρώ, δηλαδή στο 40% των 16.000 ευρώ.
3.Για τον υπολογισμό της έκπτωσης θα λαμβάνονται υπόψη μόνο οι δαπάνες για τις εργασίες και όχι τα έξοδα για τις προμήθειες των υλικών. Δηλαδή, το φορομπόνους αφορά μόνο τις εργασίες ηλεκτρολόγων, υδραυλικών και λοιπών τεχνιτών και όχι το κόστος των υλικών.

«Πάγος» στον ΦΠΑ των νεόδμητων ακινήτων
«Πάγος» και στον ΦΠΑ που ανεστάλη υποχρεωτικά έως 31 Δεκεμβρίου 2022, στις παραδόσεις νεόδμητων ακινήτων: Στις μεταβιβάσεις όπου αναστέλλεται ο ΦΠΑ επιβάλλεται φόρος μεταβίβασης ακινήτων που υπολογίζεται με συντελεστή 3% επί της αντικειμενικής ή της αναγραφόμενης στο συμβόλαιο, όποια είναι η υψηλότερη. Επισημαίνεται ότι τα παραπάνω ισχύουν για τις κατασκευαστικές επιχειρήσεις οικοδομών προς πώληση. Αλλά και στην περίπτωση της αντιπαροχής, δεν υπάγεται σε ΦΠΑ όταν ο κατασκευαστής που υπόκειται στον φόρο, έχει υπαχθεί σε καθεστώς αναστολής του ΦΠΑ.

Και μειώσεις ΕΝΦΙΑ
Όταν το οικονομικό επιτελείο «κλείσει» την άσκηση της προσαρμογής αντικειμενικών – εμπορικών αξιών θα ανοίξει και ο δρόμος για μειώσεις ΕΝΦΙΑ: Ο Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων, υπολογίζεται πως θα μειωθεί έως και 8%. Γιατί όμως η νέα μείωση στον ΕΝΦΙΑ, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τις εξελίξεις στο πεδίο προσαρμογής αντικειμενικών με εμπορικές αξίες; Η απάντηση ακούει στην φράση «δημοσιονομικός χώρος». Αυτός ο «δημοσιονομικός χώρος», δηλαδή το περιθώριο να ψαλιδιστούν φόροι ή να γίνουν κάποιες δαπάνες, θα προκύψει από την ένταξη 3.000 νέων περιοχών στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού. Με άλλα λόγια, θα προκύψουν έσοδα που δεν υπήρχαν στον κρατικό προϋπολογισμό από αυτές τις 3.000 περιοχές.
Πρόκειται για περιοχές-φιλέτα, οι οποίες βρίσκονται κυρίως σε παραθαλάσσιες περιοχές της νησιωτικής χώρας και στις οποίες οι τιμές υπολογισμού των φόρων ακινήτων είναι πολύ χαμηλές σε σχέση με τις εμπορικές. Δηλαδή οι ιδιοκτήτες ακινήτων σε αυτές τις περιοχές θα κληθούν να πληρώσουν είτε αυξημένο ΕΝΦΙΑ, είτε θα πληρώσουν από εκεί που … δεν πλήρωναν και με τα έσοδα που θα προκύψουν θα προκύψει περιθώριο για να μειωθεί ο φόρος επί των ακινήτων σε… όλους τους υπόλοιπους.