Στη Σιδηροδρομική Εγναντία αναγκαιότητα η αναβάθμιση και στο τμήμα Ξάνθη-Αλεξανδρούπολη. Σε μια νέα εποχή περνά ο σιδηρόδρομος της χώρας καθώς το επόμενο διάστημα η ΕΡΓΟΣΕ θα προκηρύξει έξι μεγάλα σιδηροδρομικά έργα με τη μέθοδο του ανταγωνιστικού διαλόγου. Δύο από αυτά αφορούν την Σιδηροδρομική Εγνατία και ειδικότερα το ανατολικό της τμήμα.
Παράλληλα ο ΟΣΕ προχωρά στην μελέτη επέκτασης της μονής σιδηροδρομικής γραμμής από την Καλαμπάκα μέχρι τα Ιωάννινα και την Ηγουμενίτσα. Σε μελέτες θα προχωρήσει και η γραμμή Καλαμπάκα-Κοζάνη. Ουσιαστικά το όνειρο της Σιδηροδρομικής Εγνατίας αρχίζει και παίρνει σάρκα και οστά.
Η ανατολική Σιδηροδρομική Εγνατία
Θα σταθούμε λίγο περισσότερο στο ανατολικό τμήμα και στα μεγάλα έργα που προγραμματίζονται. Το σημαντικότερο είναι η δημοπράτηση της νέας γραμμής που θα συνδέει τη Θεσσαλονίκη με το λιμάνι της Καβάλας και θα φτάνει μέχρι την Ξάνθη.
Πρόκειται για ένα έργο με κόστος 1,2δισ. ευρώ στο οποίο είναι βέβαιο πως θα διεκδικήσουν όλοι οι μεγάλοι όμιλοι της χώρας. Υπόσχεται να μειώσει κατά πολύ τον απαιτούμενο χρόνο μέχρι την Ξάνθη και κατά συνέπεια μέχρι την Αλεξανδρούπολη.
Το δεύτερο έργο που προχωρά το υπουργείο Υποδομών με την ΕΡΓΟΣΕ, είναι το ελληνικό τμήμα της περίφημης Παράκαμψης Βοσπόρου, δηλαδή το Αλεξανδρούπολη-Ορμένιο. Είναι ένα έργο μεγάλης εμπορικής και γεωστρατηγικής αξίας για την Ελλάδα και τη Βουλγαρία το οποίο μπορεί να δώσει νέα διάσταση στις εμπορευματικές μεταφορές και τη σύνδεση Μαύρης Θάλασσας-Αιγαίου-Μεσογείου (το γνωστό Sea2Sea).
Τα νέα αυτά έργα αυτό που θα ενδυναμώσουν είναι τελικά τις σιδηροδρομικές μεταφορές και ιδιαίτερα τις εμπορευματικές, κάνοντας την Ελλάδα μια χώρα που παίζει ενεργό ρόλο στο διαμετακομιστικό εμπόριο.
Οι διαγωνισμοί, λόγω της ιδιομορφίας τους αναμένεται να διαρκέσουν περίπου δύο έτη μέχρι να φτάσουμε στο σημείο να ξεκινήσει η κατασκευαστική τους περίοδος. Όσον αφορά τη λειτουργία των γραμμών αυτών θα μας φτάσει στα τέλη της τρέχουσας δεκαετίας.
Το τμήμα Ξάνθη-Αλεξανδρούπολη
Αυτό το μεγάλο αλμα, την αναγέννηση του σιδηρόδρομου και παράλληλα την υλοποίηση του ανατολικού τμήματος της Σιδηροδρομικής Εγνατίας, χρειάζεται μία ακόμα πινελιά.
Είναι η αναβάθμιση του τμήματος Ξάνθη-Αλεξανδρούπολη, ούτως ώστε να αποκτήσει τα ίδια χαρακτηριστικά και με το Θεσσαλονίκη-Ξάνθη και με το Αλεξανδρούπολη-Ορμένιο. Τη στιγμή που θα γίνει μια εκ βάθρων παρέμβαση και τα δύο αυτά τμήματα θα αποκτήσουν σύγχρονα χαρακτηριστικά (υψηλές ταχύτητες, σηματοδότηση, ηλεκτροκίνηση, τηλεδιοίκηση κλπ) το ενδιάμεσο τμήμα θα πρέπει να ακολουθήσει.
Τα περίπου 100 χιλιόμετρα μεταξύ Ξάνθης και Αλεξανδρούπολης σήμερα παραμένουν σε μια κατάσταση που ιδιαίτερα λειτουργική δεν τη λες μιας και δεν κυκλοφορούν τρένα. Οι παρεμβάσεις γίνονται από τον ΟΣΕ αλλά πρόκειται για μια πολύ παλιά γραμμή κατασκευασμένη από τα τέλη του 19ου αιώνα.
Αυτό που μοιραία πρέπει να γίνει είναι με την επερχόμενη υλοποίηση των δύο τμημάτων Θεσσαλονίκη-Ξάνθη και Αλεξανδρούπολη-Ορμένιο, είναι να προχωρήσει άμεσα και η αναβάθμιση του μεσαίου τμήματος της ανατολικής Σιδηροδρομικής Εγνατίας.
Το missing link
Σε άλλη περίπτωση θα έχουμε το φαινόμενο να μπορεί να δρομολογηθεί ένα σύγχρονο ηλεκτροκινούμενο τρένο από Αθήνα και Θεσσαλονίκη μέχρι Ξάνθη και μετά από Αλεξανδρούπολη μέχρι τα ελληνο-βουλγαρικά σύνορα.
Θα έχουμε δηλαδή αυτό που στην Ευρώπη ονομάζεται “missing link” δηλαδή ένα κενό ανάμεσα μια διαδρομή. Τώρα, σύμφωνα με πηγές κοντά στο θέμα στον σχεδιασμό υπουργείου ΥΠΟΜΕ και ΟΣΕ υπάρχει σχέδιο που λύνει τα περισσότερα προβλήματα. Σύμφωνα με αυτόν τον σχεδιασμό μέσω του έργου-ΣΔΙΤ του οποίου ο διαγωνισμός προετοιμάζεται θα συμπεριλαμβάνονται και σημαντικά έργα ανάταξης.
Τα έργα αυτά θα αφορούν τη γραμμή Στρυμόνας-Αλεξανδρούπολη και τα έργα θα αφορούν επεμβάσεις στην επιδομή και σηματοδότηση-τηλεδιοίκηση. Ο σχεδιασμός αυτός δεν περιλαμβάνει προς το παρόν την ηλεκτροκίνηση ωστόσο επειδή η διαδικασία είναι δυναμική, το πως θα αντιμετωπιστεί το ενδιάμεσο αυτό τμήμα θα αποφασιστεί με την ωρίμανση της διαδικασίας.
Όπως σημειώνουν θα πρέπει φυσικά να τοποθετηθούν και στο τμήμα Ξάνθη-Αλεξανδρούπολη Αυτόματες Σιδηροδρομικές Διαβάσεις (ΑΣΙΔ) που θα επιτρέπουν στο τρένο να αναπτύσσει την απαραίτητη ταχύτητα.
Αναφορικά με το χρονοδιάγραμμα, το έργο-ΣΔΙΤ (το οποίο έχει σπάσει σε 3 γεωγραφικές περιοχές και αντίστοιχους διαγωνισμούς), στόχος είναι το 2023 να ξεκινήσει η υλοποίηση με απώτερη ολοκλήρωση το 2026. Να θυμίσουμε ότι λόγω χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης (130 εκατ. ευρώ) η προθεσμία είναι ανελαστική και ως εκ τούτου θα χρειαστεί σπριντ σε όλα τα επίπεδα.
Η αναγκαιότητα του σύγχρονου τρένου
Αυτό που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί, είναι η αναγκαιότητα για το τμήμα Ξάνθη-Αλεξανδρούπολη που αυτόματα φέρνει η υλοποίηση των δύο μεγάλων έργων που κάνει πραγματικότητα την Σιδηροδρομική Εγνατία στο ανατολικό της τμήμα τουλάχιστον.
Άλλωστε υπάρχουν σημαντικά αστικά κέντρα (Καβάλα, Ξάνθη, Κομοτηνή, Αλεξανδρούπολη) που θα διατρέχει το τρένο αλλά και εγγύτητα με τη Δράμα, σημαντικά λιμάνια, ΒΙΠΕ και συνδέσεις με γειτονικές χώρες που κάνουν ενδιαφέρουσα την προοπτική του σύγχρονου τρένου.
Παράλληλα κάνουν πραγματικότητα την ισόρροπη ανάπτυξη ανάμεσα στις ελληνικές περιφέρειες και τα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας. Εξάλλου σιδηρόδρομος δεν μπορεί να είναι μόνο τα 500 χιλιόμετρα τα οποία ενώνουν την Αθήνα με τη Θεσσαλονίκη. Είναι και όλες εκείνες οι περιοχές που μπορούν να αναπτυχθούν και με βάση την ύπαρξη μιας σύγχρονης σιδηροδρομικής γραμμής και το πλάνο ανάπτυξης της Σιδηροδρομικής Εγνατίας αυτό, το κάνει πραγματικότητα.
Το αποτέλεσμα της ανατολικής Σιδηροδρομικής Εγνατίας, από τη Θεσσαλονίκη μέχρι την Αλεξανδρούπολη και το Ορμένιο, είναι πως θα μετατρέψει την σημερινή πρακτικά “νεκρή” γραμμή, σε μία πολλά υποσχόμενη, ειδικά για τις εμπορευματικές μεταφορές περιοχή. Θα έχει μεγάλη δυναμική και μπορεί να προσφέρει αναπτυξιακές δυνατότητες που θα την μεταμορφώσουν σε μια περιοχή έντονης επιχειρηματικής δραστηριότητας.
