Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα αναπτυχθούν ταχύτερα από κάθε άλλη κύρια πηγή ενέργειας την επόμενη δεκαετία, καθιστώντας τη μετάβαση στην εποχή μετά τα ορυκτά καύσιμα «αναπόφευκτη», σύμφωνα με τη νέα ετήσια έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (IEA).
Η έκθεση προβλέπει ότι μέσα στα επόμενα 5 χρόνια θα εγκατασταθούν περισσότερα έργα ανανεώσιμης ενέργειας απ’ όσα υλοποιήθηκαν συνολικά τα τελευταία 40. Αυτή η εκρηκτική αύξηση αναμένεται να καλύψει σχεδόν όλη τη νέα παγκόσμια ζήτηση ηλεκτρισμού, η οποία αναμένεται να αυξηθεί κατά 40% την επόμενη δεκαετία, λόγω της ανόδου των ηλεκτρικών οχημάτων, της ηλεκτρικής θέρμανσης και των ενεργοβόρων κέντρων δεδομένων τεχνητής νοημοσύνης.
Η IEA κάνει λόγο και για «αναγέννηση» της πυρηνικής ενέργειας, καθώς μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες αναζητούν σταθερές, χαμηλών εκπομπών πηγές ηλεκτρισμού για τα data centers τους. Οι επενδύσεις στους τομείς αυτούς αναμένεται να φτάσουν τα 580 δισ. δολάρια το 2025, ξεπερνώντας για πρώτη φορά τις συνολικές δαπάνες για την παγκόσμια πετρελαϊκή παραγωγή.
Παρά τις πολιτικές πιέσεις στις ΗΠΑ και σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες υπέρ των ορυκτών καυσίμων, ο Οργανισμός τονίζει πως η πορεία προς την καθαρή ενέργεια δεν μπορεί να ανακοπεί.
Η IEA υπογραμμίζει ότι, ανεξάρτητα από το σενάριο που θα επικρατήσει, οι ανανεώσιμες πηγές θα συνεχίσουν να υπερισχύουν όλων των άλλων μορφών ενέργειας, με αιχμή την ηλιακή ισχύ, η οποία εξαπλώνεται ραγδαία στη Μέση Ανατολή και την Ασία. Παρά την απόσυρση στήριξης των ανανεώσιμων στις ΗΠΑ από την κυβέρνηση Τραμπ, η παγκόσμια δυναμική παραμένει ισχυρή.
Τρία σενάρια για το μέλλον και η κορύφωση της ζήτησης για πετρέλαιο
Στην έκθεση, που γενικά αναμένεται και παρακολουθείται στενά από όσους λαμβάνουν αποφάσεις, ο ΔΟΕ παρουσιάζει τρία σενάρια για το μέλλον της ενέργειας στον κόσμο: το πρώτο βασίζεται στις τρέχουσες πολιτικές των χωρών, το δεύτερο συμπεριλαμβάνει μέτρα που θεωρητικά θα πρέπει να ληφθούν αν ο κόσμος θέλει να επιτύχει κλιματική ουδετερότητα, το τρίτο είναι διάμεσο, παίρνει υπόψη μόνο μέτρα που έχουν αναγγελθεί ήδη από κυβερνήσεις.
Κατ’ αυτό, το τρίτο σενάριο, οι ΗΠΑ, όπου η κυβέρνηση Τραμπ έχει ανακοινώσει δραστικές αλλαγές πολιτικής, θα έχουν το 2035 δυναμικότητα από ανανεώσιμες πηγές κατά 35% χαμηλότερες σε σύγκριση με τις προβλέψεις της έκθεσης του 2024. Μολαταύτα, «σε παγκόσμιο επίπεδο οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα συνεχίσουν την ταχεία επέκτασή τους».
Η Κίνα θα παραμείνει η μεγαλύτερη αγορά – και η μεγαλύτερη κατασκευάστρια εξοπλισμού – του τομέα, θα προχωρήσει το 45 ως 60% των εγκαταστάσεων τα επόμενα δέκα χρόνια.
Όσον αφορά τα μερίδια, τα σενάρια έχουν μεγάλες διαφορές. Στο διάμεσο σενάριο, η ζήτηση για άνθρακα θα φθάσει στην κορύφωση και το πετρέλαιο θα σταθεροποιηθεί «περί το 2030». Αντίθετα, το αέριο θα συνεχίσει να γνωρίζει αύξηση τα χρόνια του 2030, αντίθετα με όσα αναμένονταν σε προηγούμενες προβλέψεις — και σε αυτή την περίπτωση εξαιτίας της νέας πολιτικής των ΗΠΑ, αλλά και λόγω των χαμηλότερων τιμών.
Κατά το πιο συντηρητικό σενάριο, που βασίζεται αυστηρά στις εφαρμοζόμενες πολιτικές, γη ζήτηση για άνθρακα θα αρχίσει να υποχωρεί πριν από το τέλος αυτής της δεκαετίας, όμως αυτή για πετρέλαιο και αέριο θα συνεχίσει να αυξάνεται ώς το 2050.
