Του Δρος Αμβρόσιου Προδρόμου*
Σε συνέχεια της προηγούμενης παρέμβασής μας σχετικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Περιβάλλον και τη Λευκή Βίβλο την οποία ανέπτυξε η Ευρωπαϊκή Ένωση για την προστασία του Περιβάλλοντος, είναι εξαιρετικά σημαντικό να εντοπίσουμε πως σε πρακτικό επίπεδο κάποιες χώρες της Ένωσης έχουν αναπτύξει συγκεκριμένες πολιτικές στη βάση αυτής της στρατηγικής προσέγγισης. Μια από τις χώρες οι οποίες έχουν επικεντρωθεί στην επίτευξη του στόχου της πλήρους προσέγγισης προς τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) αποτελεί η Σουηδία, η οποία μαζί με τις υπόλοιπες χώρες της Σκανδιναβίας πρωτοπορούν σε μια σειρά από τομείς, όπως είναι η Εκπαίδευση, η Υγεία, η Καινοτομία κ.λπ.
Το ποσοστό των ΑΠΕ που χρησιμοποιείται στη Σουηδία συνεχίζει να αυξάνεται με σημαντικό ρυθμό κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Ήδη το 2012 η χώρα πέτυχε τον εγχώριο στρατηγικό στόχο για το 2020 στο 50%. Για τον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, στόχος είναι η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές 100% έως το 2040. Η Σουηδία διαθέτει πλούσια παροχή κινούμενου νερού και βιομάζας, η οποία συμβάλλει στο υψηλό μερίδιο ΑΠΕ της χώρας. Η υδροηλεκτρική ενέργεια και η βιοενέργεια αποτελούν τις πλέον κορυφαίες ανανεώσιμες πηγές στη Σουηδία -η υδροηλεκτρική ενέργεια κυρίως για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και η βιοενέργεια για θέρμανση.
Οι ενεργειακές πολιτικές της κυβέρνησης έχουν προωθήσει σε εξαιρετικά σημαντικό βαθμό τη χρήση ΑΠΕ τόσο για τον δημόσιο, όσο και για τον ιδιωτικό τομέα, δημιουργώντας τα κατάλληλα κίνητρα τα οποία υποβοηθούν προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η Σουηδία ανέπτυξε το Σύστημα Πιστοποιητικού Ηλεκτρικής Ενέργειας (Electricity Certificate System), ένα σύστημα στήριξης που βασίζεται στην αγορά για την παραγωγή ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας. Για να πληροί τις προϋποθέσεις, η ηλεκτρική ενέργεια πρέπει να προέρχεται από αιολική, ηλιακή, γεωθερμική ή κυματική ενέργεια, βιοκαύσιμα ή υδροηλεκτρικά εργοστάσια μικρής κλίμακας. Το συγκεκριμένο Πιστοποιητικό βρίσκεται σε ισχύ από το 2003 και αποτελεί μια κοινή πολιτική μεταξύ της Σουηδίας και της Νορβηγίας και έχει ως σκοπό να αυξήσει την παραγωγή ΑΠΕ και να κάνει την παραγωγή πιο οικονομική. Το σύστημα αντικαθιστά προηγούμενες δημόσιες επιχορηγήσεις και συστήματα επιδότησης τα οποία, τουλάχιστον για τη Σουηδία, αντίκειντο σε συγκεκριμένες πολιτικές της Ένωσης.
Η Στοκχόλμη στοχεύει να γίνει ο πραγματικός παγκόσμιος ηγέτης ως η μεγαλύτερη πόλη που δεν περιέχει ορυκτά καύσιμα. Τα τελευταία χρόνια έχει ξεπεράσει πολλούς από τους στόχους της για την κλιματική αλλαγή, αποδεικνύοντας ότι έχει την πολιτική βούληση και την τεχνική εμπειρία που απαιτούνται για την επίτευξη του φιλόδοξου στόχου της για ένα μέλλον με ανανεώσιμη ενέργεια. Φυσικά, σε αυτό συντείνει η προσέγγιση και η κουλτούρα ολόκληρου του λαού της Σουηδίας, ο οποίος είναι συνειδητοποιημένος σε θέματα ποιότητας ζωής, αλλά και οι υποδομές της χώρας, οι οποίες μαζί με τις υπόλοιπες χώρες της περιοχής θεωρούνται ως οι καλύτερες σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα οφέλη από αυτή την προσέγγιση είναι οικονομικά, περιβαλλοντικά, αλλά και Υγείας, κάτι το οποίο συνάδει απολύτως με το τρίπτυχο της Αειφόρου Ανάπτυξης (Περιβάλλον, Οικονομία, Άνθρωπος).
Για την Κυπριακή Δημοκρατία τα πράγματα είναι απλά, αλλά παράλληλα και περίπλοκα. Απλά γιατί έχουμε όλα τα εχέγγυα για να επικεντρωθούμε προς την ανάπτυξη των ΑΠΕ οι οποίες θα δώσουν ώθηση στην Οικονομία, θα βελτιώσουν την ποιότητα της υγείας των πολιτών και θα προστατεύσουν το περιβάλλον. Περίπλοκα όμως, επειδή δεν φαίνεται να έχουμε τη θέληση, σε διάφορα επίπεδα, κυρίως σε θέματα κρατικής πολιτικής, για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα, για κάτι το οποίο πληρώνουμε τεράστια ποσά σε πρόστιμα προς την ΕΕ για να μπορέσουμε να «αγοράσουμε ρύπους» (EU Emissions Trading System). Η λύση δεν μπορεί να είναι άλλη από την αλλαγή πορείας. Η μουντή καιρικά Σουηδία δείχνει το δρόμο στην ηλιόλουστη Κύπρο.
*Ακαδημαϊκός – Σύμβουλος Επιχειρήσεων και Εκπαίδευσης