Ανάσα για διευθυντές, διευθύνοντες συμβούλους και διαχειριστές εταιρειών που δεν έχουν υποβάλει αίτηση απαλλαγής από την ευθύνη για τη μη καταβολή εισφορών των επιχειρήσεων στις οποίες προΐστανται, δίνει εγκύκλιος του ΕΦΚΑ, καθώς παρατείνει την προθεσμία έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021.
Με την αίτηση αυτή, τα στελέχη των εταιρειών γλυτώνουν… το κυνηγητό από το ΚΕΑΟ, καθώς και τη λήψη αναγκαστικών μέτρων εναντίον τους. Με την ίδια εγκύκλιο, τονίζεται ότι μέχρι την ίδια ημερομηνία, θα πρέπει να γίνει επανεξέταση τυχόν αιτήσεων που υποβλήθηκαν μέχρι την προηγούμενη καταληκτική ημερομηνία (31.12.2020) και οι οποίες είχαν απορριφθεί, για διάφορους λόγους.
Στην εγκύκλιο επαναλαμβάνεται ότι για να έχει ένα φυσικό πρόσωπο αλληλέγγυα ευθύνη για την καταβολή ασφαλιστικών οφειλών μιας επιχείρησης, θα πρέπει σωρευτικά να συμμετείχε στη διοίκηση με κάποια από τις προβλεπόμενες εκπροσωπευτικές /διαχειριστικές ιδιότητες (π.χ. Προέδρου, Δ/ντος Συμβούλου, Εκκαθαριστή κ.λπ.), να κατέχει την εν λόγω ιδιότητα είτε κατά την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας καταβολής των οφειλόμενων ασφαλιστικών εισφορών είτε κατά την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας καταβολής δόσης ρύθμισης και να υπήρξε υπαίτιο για τη μη καταβολή των οφειλόμενων ασφαλιστικών εισφορών του νομικού προσώπου.
Τέλος, διευκρινίζεται εκ νέου ότι η αρμοδιότητα του ΚΕΑΟ για έκδοση απόφασης απαλλαγής από αλληλέγγυα ευθύνη υφίσταται μόνο στις περιπτώσεις που έχουν διενεργηθεί πράξεις αναγκαστικής εκτέλεσης για την επιδίωξη της είσπραξης των οφειλών του νομικού προσώπου. Αν δεν συντρέχει αυτή η προϋπόθεση, το αίτημα του αιτούντος θα εξετάζεται από την αρμόδια τοπική υπηρεσία e-ΕΦΚΑ.
Όσο για τις πιθανές αιτίες εξαίρεσης, αυτές είναι:
• Αδυναμία άσκησης καθηκόντων λόγω βαριάς ασθένειας ή νοσηλείας.
Αιτήματα τα οποία επικαλούνται την εν λόγω περίπτωση έλλειψης υπαιτιότητας θα πρέπει να συνοδεύονται από αντίστοιχα δικαιολογητικά όπως π.χ. βεβαίωση νοσηλείας από δημόσιο ή ιδιωτικό νοσοκομείο με ακριβή προσδιορισμό του χρόνου νοσηλείας, ιατρικές γνωματεύσεις οι οποίες πιστοποιούν τη νόσο και συστήνουν την αποχή από εργασία, τυχόν χορηγηθείσες αναρρωτικές άδειες, σχετικές αποφάσεις υγειονομικών επιτροπών ή οποιοδήποτε άλλο σχετικό έγγραφο τεκμηριώνει τα προαναφερόμενα.
• Συμμετοχή σε ειδικές διαδικασίες εκκαθάρισης ως εκκαθαριστής.
Σχετικά αιτήματα θα πρέπει να συνοδεύονται από αντίστοιχα δικαιολογητικά, όπως π.χ. την απόφαση η οποία θέτει το νομικό πρόσωπο σε εκκαθάριση και διορίζει τον αιτούντα εκκαθαριστή.
• Άσκηση ειδικών καθηκόντων ξένων ως προς την τήρηση των ασφαλιστικών υποχρεώσεων.
Ως εκ τούτου, τα αιτήματα αυτά θα πρέπει να συνοδεύονται από αντίστοιχα δικαιολογητικά όπως π.χ. σχετική βεβαίωση του νομικού προσώπου υπογεγραμμένη από το νόμιμο εκπρόσωπό του, τη συναφθείσα με το νομικό πρόσωπο σύμβαση εργασίας/έργου από την οποία προκύπτει ότι ασκούσε π.χ. καθήκοντα Διευθυντή Ανθρώπινου Δυναμικού, Τεχνικών Υπηρεσιών, Πληροφορικής, Πωλήσεων κ.λπ., δηλαδή καθήκοντα ξένα ως προς την καταβολή των ασφαλιστικών οφειλών του νομικού προσώπου, κ.λπ.
• Απαλλαγή με δικαστική απόφαση.
Σχετικά αιτήματα θα πρέπει να συνοδεύονται από αντίγραφο της δικαστικής απόφασης, η οποία απαλλάσσει/αθωώνει τον αιτούντα καθώς και σχετικό πιστοποιητικό τελεσιδικίας (άσκησης ενδίκων μέσων) αυτής. Υπενθυμίζεται ότι οι δικαστικές αποφάσεις θεωρούνται τελεσίδικες όταν παρέλθει άπρακτη η προθεσμία άσκησης των τακτικών ενδίκων μέσων της ανακοπής ερημοδικίας και της έφεσης ή όταν τα προαναφερόμενα ένδικα μέσα έχουν ασκηθεί και έχουν απορριφθεί. Επίσης, οι δικαστικές αποφάσεις θεωρούνται αμετάκλητες όταν παρέλθει άπρακτη η προθεσμία άσκησης των έκτακτων ενδίκων μέσων της αναίρεσης και της αναψηλάφησης ή όταν τα προαναφερόμενα ένδικα μέσα έχουν ασκηθεί και έχουν απορριφθεί.
• Παραίτηση / μη αποδοχή διορισμού.
Τα αιτήματα που επικαλούνται την εν λόγω περίπτωση έλλειψης υπαιτιότητας θα πρέπει να συνοδεύονται από τα αντίστοιχα καταστατικά έγγραφα του νομικού προσώπου, από τα οποία επιβεβαιώνεται η παραίτηση ανάληψης καθηκόντων ή η μη αποδοχή του διορισμού του αιτούντος. Στην περίπτωση της παραίτησης, θα πρέπει να εξετάζεται ότι έχουν τηρηθεί οι απαιτούμενες διατυπώσεις δημοσιότητας και να αναζητούνται τα δημοσιευμένα στοιχεία στον ιστότοπο του ΓΕΜΗ και του ΕΤ. Αν κατά την εξέταση της αίτησης διαπιστωθεί ότι η πραγματική θητεία του αιτούντος (έναρξη/λήξη) δεν απεικονίζεται ορθά στο πληροφοριακό σύστημα του ΟΠΣ/ΕΦΚΑ, τότε οι υπηρεσίες ΚΕΑΟ θα ζητούν μέσω ηλεκτρονικής αλληλογραφίας προς την καθ’ ύλην αρμόδια Δ/νση Μητρώου Οφειλετών ([email protected]) την επικαιροποίηση των στοιχείων, αναφέροντας τα σχετικά ΦΕΚ.
• Νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με κύριο οικονομικό πόρο κρατική χρηματοδότηση.
Σχετικά αιτήματα θα πρέπει να συνοδεύονται από καταστατικά έγγραφα και οικονομικές καταστάσεις, με τα οποία θα τεκμηριώνεται, αφενός, ο μη κερδοσκοπικός χαρακτήρας του νομικού προσώπου και αφετέρου, η χρηματοδότησή του από τον κρατικό προϋπολογισμό και η περιορισμένη επάρκεια των εσόδων του (π.χ. καθυστέρηση στην εκταμίευση του ποσού της κρατικής επιχορήγησης).
• Ανάληψη διοίκησης φορέα του στενού ή ευρύτερου δημόσιου τομέα κατ’ εντολή διωκτικής, ελεγκτικής ή άλλης ανεξάρτητης αρχής.
Ως εκ τούτου, τέτοια αιτήματα θα πρέπει να συνοδεύονται από τη σχετική εντολή της προαναφερόμενης αρχής. Επισημαίνεται ότι το Υπουργείο Εσωτερικών εκδίδει σε ετήσια βάση ένα εύχρηστο εγχειρίδιο υπό μορφή ευρετηρίου με τίτλο «Μητρώο Υπηρεσιών και Φορέων της Ελληνικής Διοίκησης», το οποίο δημοσιεύεται στον ιστότοπο του Υπουργείου και περιλαμβάνει όλα τα υπαγόμενα στον δημόσιο τομέα νομικά πρόσωπα, ακόμα και εκείνα τα οποία έχουν εξαιρεθεί από αυτό με ειδικές διατάξεις νόμου είτε εξαρχής είτε εκ των υστέρων.
• Νόμιμος εκπρόσωπος αλλοδαπού νομικού προσώπου χωρίς εγκατάσταση στην Ελλάδα.
Η ευθύνη του νόμιμου εκπροσώπου αλλοδαπής επιχείρησης χωρίς εγκατάσταση στην Ελλάδα περιορίζεται μόνο στην καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών που αντιστοιχούν στην απασχόλησή του για λογαριασμό της αλλοδαπής και όχι στην καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών τυχόν λοιπών εργαζομένων για λογαριασμό της αλλοδαπής.
• Πρόσωπο χωρίς ανάμειξη στη διοίκηση/διαχείριση νομικού προσώπου.
Συγκεκριμένα, για την περίπτωση αυτή εκτιμώνται συνολικά και λαμβάνονται υπόψη στοιχεία όπως:
- η έλλειψη αμοιβής προς το πρόσωπο αυτό,
- η έλλειψη μετοχικής ή εταιρικής σχέσης με το νομικό πρόσωπο ή τη νομική οντότητα,
- η μη διενέργεια τραπεζικών συναλλαγών,
- η μη διαχείριση των εταιρικών τραπεζικών λογαριασμών (βεβαίωση από τις συνεργαζόμενες με την εταιρεία τράπεζες, με την οποία αποδεικνύεται ότι δεν υπάρχει δείγμα υπογραφής του προσώπου αυτού, ώστε το πρόσωπο αυτό να μπορεί να υπογράφει για λογαριασμό του νομικού προσώπου),
- η μη υπογραφή πρακτικών Διοικητικού Συμβουλίου ή οικονομικών καταστάσεων, σε συνδυασμό με στοιχεία που αποδεικνύουν το πρόσωπο που πραγματικά διαχειρίζεται τις εταιρικές υποθέσεις.
Ως εκ τούτου, αιτήματα τα οποία επικαλούνται την εν λόγω περίπτωση έλλειψης υπαιτιότητας θα πρέπει να συνοδεύονται, αφενός, από σχετικά στοιχεία ή έγγραφα με τα οποία τεκμηριώνεται η μη ανάμειξη του αιτούντος στη διαχείριση/διοίκηση του νομικού προσώπου και αφετέρου, από αντίστοιχα στοιχεία ή έγγραφα τα οποία αναδεικνύουν το πρόσωπο το οποίο πραγματικά διαχειρίστηκε κατά τα αιτούμενα χρονικά διαστήματα απαλλαγής τις υποθέσεις του νομικού προσώπου.
• Πρόσωπο χωρίς δικαιοπρακτική ικανότητα.
Τα αιτήματα θα πρέπει να συνοδεύονται από το πλήρες σώμα της δικαστικής απόφασης, η οποία είχε θέσει τον αιτούντα υπό δικαστική συμπαράσταση κατά τα αιτούμενα χρονικά διαστήματα απαλλαγής.
• Αναγνώριση της έλλειψης υπαιτιότητας με απόφαση της Φορολογικής Διοίκησης.
Σχετικά αιτήματα που επικαλούνται την ήδη αναγνώριση της μη υπαιτιότητας και κατά συνέπεια την απαλλαγή των αιτούντων από τη Φορολογική Διοίκηση θα πρέπει να συνοδεύονται από τη σχετική απόφαση, η οποία θα λαμβάνεται υπ’ όψιν κατά τη διαμόρφωση της κρίσης σας μόνο για τα κοινά χρονικά διαστήματα φορολογικών και ασφαλιστικών οφειλών.
Επίσης, διευκρινίζεται ότι οι σύνδικοι/διαχειριστές αφερεγγυότητας σε πτωχευτικές διαδικασίες δεν έχουν δικαίωμα υποβολής της αίτησης απαλλαγής
Σημειώνεται δε, ότι, σύμφωνα με το νόμο (ν. 4646/2019, αρ. 66, παρ.44, δεύτερο εδάφιο), η αίτηση απαλλαγής δύναται να υποβληθεί για την άρση και άλλων μέτρων εις βάρος του αιτούντα πλην των αναγκαστικών μέτρων. Ως τέτοια θεωρούνται πάσης φύσεως διοικητικά μέτρα εις βάρος του αιτούντα, όπως είναι η απόρριψη αιτήματος χορήγησης ασφαλιστικής ενημερότητας.
Εάν από την εξέταση των στοιχείων επιβεβαιωθεί η ύπαρξη των προϋποθέσεων περί απαλλαγής του αιτούντος από την αλληλέγγυα ευθύνη για την καταβολή της οφειλής νομικού προσώπου προς τον e-ΕΦΚΑ, θα συνταχθεί η σχετική έκθεση ελέγχου. Η έκθεση θα τίθεται, επ’ αόριστο, στον φάκελο του εργοδότη. Επίσης, θα ενημερώνεται το Μητρώο Εργοδοτών στο ΟΠΣ-ΕΦΚΑ.
Σε αντίθετη περίπτωση, θα εκδίδεται σχετική απορριπτική απόφαση, για την οποία ο ενδιαφερόμενος θα μπορεί να ασκήσει ενδικοφανή προσφυγή και σε περίπτωση απόρριψής της, να προσφύγει στο αρμόδιο Διοικητικό Πρωτοδικείο.
