Ίσως κανένα περιβαλλοντικό πρόβλημα δεν τίθεται με τόση οξύτητα και δεν επηρεάζει τόσο άμεσα τη ζωή των κατοίκων του αστικού και περιαστικού χώρου και δη της μεγαλούπολης όσο το αιώνιο πρόβλημα των απορριμμάτων.
του Παναγιώτη Γαλάνη*
Η διαχείριση των απορριμμάτων αναδεικνύεται σε πρόβλημα νομικό πέραν από τις άμεσες επιπτώσεις στην υγεία και ποιότητα ζωής των ατόμων. Το νομοθετικό πλαίσιο για τα απόβλητα, ωστόσο, είναι πολυσχιδές, πολύπλοκο και εξαιρετικά τεχνικό και λεπτομερειακό.
Ωστόσο, η διαχείριση των αποβλήτων σχετίζεται με την κυκλική οικονομία που αποσκοπεί στη μείωση της παραγωγής τους, στην αποδοτική αξιοποίηση των πόρων μέσω της διατήρησης των προϊόντων και των υλικών για όσο το δυνατό περισσότερο, καθώς και στην μετάβαση σε οικονομικά και παραγωγικά μοντέλα, τα οποία θα διατηρούν χαμηλή την εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα.
Ο Ν. 4042/2012 περιέχει το γενικό πλαίσιο παραγωγής και διαχείρισης αποβλήτων (ενσωματώνοντας την Οδηγία 2008/98/ΕΚ), καθιερώνοντας τη μέριμνα για την επεξεργασία τους, αλλά και για τον προγραμματισμό και για τους ΦΟΔΣΑ (Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων).
Νομικό ζήτημα – Έννομη προστασία περιοίκων
Το μείζον ζήτημα που αναφύεται σε τέτοιες περιπτώσεις είναι η άμυνα κατά νόμο σε εγκαταστάσεις πλησίον οικισμών ή οικιών, οι οποίες τις περισσότερες φορές αποδεικνύονται ιδιαίτερα οχληρές για τη διαβίωση και την υγεία των περιοίκων.
Η εγκατάσταση (οργανισμός/επιχείρηση) που επεξεργάζεται απόβλητα οφείλει να λάβει ΑΕΠΟ υποβάλλοντας ΜΠΕ και αναφέροντας τον αριθμό αποβλήτων που παράγει και τον τρόπο επεξεργασίας με βάση τα σχέδια και προγράμματα και αφετέρου άδεια λειτουργίας. Εκτός από την εξώδικη και διοικητική απόπειρα διαπραγμάτευσης, δύο άλλες λύσεις μπορούν να αποδειχτούν σημαντικές:
1. Η υποβολή ειδικής νομικής αναφοράς στον Συνήγορο του Πολίτη
2. Η εναντίωση με αίτηση θεραπείας και η μετέπειτα αίτηση ακύρωσης κατά των περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ) της εκάστοτε μονάδας. Μόνο τοιουτοτρόπως δίνεται η πλέον οριστική λύση, εφόσον οι ισχυρισμοί που προβάλλονται αποδειχτούν βάσιμοι. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η ύπαρξη του εννόμου συμφέροντος πρέπει να είναι βέβαιη.
Παναγιώτης Γαλάνης,
Δικηγόρος/Νομικός Σύμβουλος Περιβαλλοντικού-Πολεοδομικού Δικαίου, PhD, LLM Νομικής ΕΚΠΑ
Για περισσότερα, βλέπετε: https://www.pgalanislaw.gr/blog/
Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να επικοινωνήσετε στην παραπάνω ηλεκτρονική διεύθυνση: panagiotisgln@gmail.com